Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którzyjązamieszkują,sąjużnietylesynami,ilewolnymiirównymi
braćmi.Natomiastrozkaz,któryFreudopisujejakozakazkazirodz-
twainakazegzogamii,jestwistociewymogiemwiecznegoprze-
kraczaniagranicobszarurządzonegoPrawemiwłączaniatego,co
poza,wobrębwładzymartwejojcowskiejręki.Takotopowołanie
PrawastajesięrodzajemsymbolicznegoWielkiegoWybuchu,po
którymrozszerzającąsięgranicęoglądamywciążodnaszejstrony.
ZagranicąPrawajużtylkowyobrażamysobiekrainyrządzone
przezprawdziwych,żyjącychojców.Dlategonajwyraźniejniema
wolnościbezekspansji.
12S.Freud:Człowiekimie-
niemMojżesz…,s.494-495.
13F.NietZSCHe:Takorze-
czeZaratustra.Książkadla
wszystkichidlanikogo.Przeł.
W.Berent.Poznań2000,
s.236.
30
II
Freudowskaopowieśćodziejachmonoteizmuciągniesiędalej:
chrześcijaństwo-poświęcającsyna-miałouczynićznośniejszym
poczuciewinyzazabójstwoojca.ZkoleicizŻydów,którzypozostali
przyjudaizmie,znaleźlisięwopozycjidonowegoruchu.Zdaniem
Freuda,wzięlinasiebiewinęzazabójstwoojca,ponieważniechcieli
jejwyznaćiafirmować12.
Abstrahującodsłusznościtegorozumowaniaczyteżraczej
niepohamowanegowyznaniaojcapsychoanalizy,niesposób
przeoczyćspecyficznegodziejowegomomentu,wktórymsłowa
tezostałynapisane.Nowoczesnośćtoczas,wktórym-posłużęsię
słowamiNietzschego-Bógnawetnietyleumarł,ileprzewróciłsię
jakstarababka,udusiwszysięwłasnąlitością13.Zpunktuwidzenia
Freudowskiejhistoriozofiijesttozupełnienowaepoka,kolejne
wydarzeniewhistoriiojcowskiejpostaci.Zarazemfakt,żecały
tenopisdziejówdokonujesięwłaśniewtedy,gdynowoczesność
rozgościłasięnadobre,skłaniadoprzypuszczeń,żekreślonaprzez
Freudanarracjajestretrospektywnymdopisaniemhistorii
dodziejowegomomentu,wktórympowstałapsychoanaliza.
Opowieśćouczcietotemicznejiuwiecznieniusięzabitegoojcajako
abstrakcyjnegoprawodawcyjestbyćmożetylkozniekształceniem
właściwejhistorii,którabrzmiałabytak:wnowoczesnościBóg-
jakozworniksystemusymbolicznego-zniknął,pozostawiając
naszpustką,którawciążoddziałuje,amożenawetwładamocniej
niżBógżyjący.NarracjaFreudamiałabywięcwistociecharakter
paraboli.Takjakojciechordymasiędoojcasymbolicznego,tak
wrzeczywistościojciecsymboliczny-osobowyBógprawodawca-
masiędodziwnejpustki,którąznajdujemywsercuporządku
symbolicznegoiktórawbrewnaszymnadziejomniczegoodnas
niechce.
WjęzykuLacanaoznaczałobyto,żeniemaInnegoInnego-czyli
instancji,któraczyniłabyspójnymporządeksymbolicznyiloko-
waławpewnejostatecznejwolipragnienie,któreodcyfrowujemy
wInnym.Bógjakomiejsceprawdy-choćzakładanyprzezmowę-
PrzemysławTacik
