Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iżywotnościniedasięoderwaćodobowiązywaniaprawa;hagada
wprawdziespoczywaustóphalachy,alehalachajestrównieżod
swegohagadycznegosuplementuuzależniona;inaczejodsłaniasię
niepełnośćprawapozbawionegoumocowaniawżyciudziedzictwa.
Opowieśćpozwalauczynićprawostosowalnym,beznormatywnej
powagi,czyniączniegożywotnyskładniktożsamościpodmiotu.
Opowieśćniepełnijedyniefunkcjisymbolicznegomediumpomię-
dzyobjawieniemapodmiotem,alepośredniczyrównieżpomię-
dzypodmiotemaprawem,pojmowanymjakośladobjawienia.Bez
mądrościprawostajesięwieloznaczne,acozatymidzie-totalne.
Zachowującprawo,opowieśćwybawiaodwiny,przywracazagu-
bionąjednośćpomiędzypustym,abstrakcyjnymelementemjęzyka
ajegostronąkonkretną.Anegdota,legenda,przekazbudująpomost
międzypojęciemaniemym,naturalnymbytem;zasypująalego-
rycznyrozdźwięk.Przywróceniujednościtowarzyszyzanikdwu-
znacznegosacruminienaruszalnościgranicyoddzielającejto,co
święte,odtego,coświeckie:dokonujesiętodziękinieokreślonemu
statusowihagady:klechda,niekanonicznafantazja-jakoelement
folkloru-stanowiznaturyelementprofanum,zdrugiejstrony
pozwalanadostępdoprawa,wrysowujeżyciewprzestrzeńnormy,
nienazasadzieucisku,alenaturalnegootoczenia;prawonieróżni
sięwówczasodpowietrzatradycji,wktórymwszystkotrwa.Wten
sposóbwygasaambiwalentnamocsacratio,któraodrzuca,przyka-
zując,iprzyjmuje,odrzucając.
Tradycjimożnanasłuchiwać;występujeonajakogłos,któryda
sięusłyszećprzyszczególnymnatężeniu:tengłosmożeprzema-
wiaćtylkodokonkretnychuszu,potrzebajednakszczególnych
zdolności,żebygousłyszeć.Wprzeciwieństwiedotegoprawo,
pojmowanejakowidzialnagranica,bramaalbosąd,jestzarazem
otwarteizamkniętedlawszystkich,nikogonieodrzuca,aleteż
nikogonieprzyjmuje.Wołanietradycjinatomiast,usłyszane,napeł-
niatego,ktotegodokonał,nieskończonąbłogością;międzytym,
coogólne,atym,coindywidualne,mediujeowaszczególnazdol-
ność,czylisubiektywnyaspektmądrości,podatnośćnatrudnydo
usłyszeniagłos.Wświetleprawnejtransparentnościto,coposzcze-
gólne,stajesięogólne;subiektywnaranaprzeistaczasięwprzypa-
dek,zyskujepowszechnąwidzialnośćijawność.Potwornośćświata
Kafiwynikaztego,żeukazałontypowonowoczesnykoszmar,któ-
rymjestutartaautorytetu,dziedzictwa.Kryzysdoświadczenia,jaki
zawiadujesubiektywnąstronąchorobytradycji,sprawiabowiem,
żezdolnośćdodoznawaniaprawdy,dozachowaniajednościpod-
miotuispójnościdoznawanegoświatazostajezapomniana.
Wtakimzdegenerowanym,pokawałkowanymuniwersumjedyną
formąjednościjestarchaicznymitzjegodziwacznymiformamiuci-
sku.JakpiszeHannahArendt:
11
Doświadczenieszoku…