Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdziałpierwszy:Tradycjaunitaryzmuwobecselektywnychwizji…
zwykorzystaniembazowegomateriałuleksykalnegodziejedwóchgrupet-
nicznychwinterakcji32.ChoćMoszyńskizdawałsobieteżsprawęzrelatywnej
naturyzasięgówgeokulturowych-copokazująchoćbyponadczasowekłopo-
tyzjednoznacznądefinicjąBałkanów33-jegooptymistycznypoglądnaper-
spektywyetnografiijakoprzyszłejnnaukipierwszej”sprawdziłsięponiekąd
wkrótcewjejrozwojowejsymbioziezfolklorystykąwZSRRodlatpięćdzie-
siątych,ajeszczepóźniejwpowszechnymrozkwiciestudiówetnologicznych
oprofilukulturoznawczym.Ichociażnaukaradzieckapoczątkowodorabia-
ładonichszyldywrodzajunlемократическоенароlознание”34,kierunek
nunitarystycznej”współpracynaukowejbyłdobry,owocującpolatachmiędzy
innymipracaminadSłowiańskimatlasemetnologicznym(od1996rokupod
redakcjąSłowakaMojmiraBenžy).
Zeznaczniewiększymsceptycyzmemmamydoczynieniawprzypadkupo-
rządkowaniarefleksjifilozoficznej.Dziśostatecznieprzeważapoglądonieistnie-
niunfilozofiinarodówsłowiańskich”jakoobiekciejednolitejobserwacjinapłasz-
czyźnieczasowej,przestrzennejiproblemowej.Jegonaturęuznajesięzwykle
zatypowogenetycznąiideologiczno-światopoglądowąprzypadłość,związaną
bardziejzinteresamipewnejgrupynarodówniżrzeczywistymtransnarodowym
powołaniemsamejfilozofii,którejnaktywnośćpoznawczapowstającawżywiole
prawdyobojętnajestwobeckwestiinarodówsłowiańskich”35iniedysponujeona
nawetwspólnymdlanichmediumjęzykowym.Choćwwielurewitalizowanych
kanonachkulturowych-naprzykładmacedońskim-wciąganiudonarodowe-
godziedzictwafilozoficznegouległypodkoniecXXwiekuzjawiskaipostacie
związaneszerokoztzw.testamentemterytorialnymkulturyetnicznej36,tojednak
jakouszczegółowioneformymanifestacjigeniuszunacjiuchodząoneraczejza
quasi-naukowekategoriedezaktualizującychsięoddawnafilozofiinarodowych.
Tebowiemnajbujniejrozwijałysięgłówniewlatachmiędzywojennych-jako
odpowiedźnaostentacyjnądyferencjacjęetniczną,aspirującdoroliurzędowej
doktrynywmłodychpaństwachpoimperialnych37.
32Por.K.Moszyński:KulturaludowaSłowian.Cz.1:Kulturamaterialna.PolskaAkademia
Umiejętności,Kraków1929,s.IV,2,3.
33Por.naprzykładT.Wituch:Bałkany-szkicdefinicji.nDziejeNajnowsze”1998,nr2,
s.135-143.
34Por.В.Г.Bазанов:Предметисущностьдемократическогонародознания.W:VIIMię-
dzynarodowyKongresSlawistów...,s.913-915.
35Por.W.Zięba:Filozofiaijejrolawkształtowaniuświadomościnarodówsłowiańskich.
W:Narodysłowiańskiewobecglobalizacji.Red.A.Zachariasz.WydawnictwoUniwersytetuRze-
szowskiego,Rzeszów2003,s.124.
36Por.naprzykładwybraneartykułyzinicjalnegotomuseriiМакропроектот„Историjа
накултуратанаМакедониjа”:Содржинскииметодолошкипрашањанаистражувањето
наисториjатанакултуратанаМакедониjа.Реl.Г.Старlелов.МАНy
,Скопје1995.
37Por.W.Zięba:Filozofiaijejrola...,s.124,126orazW.Nowak:Filozofiaatradycjenaro-
dowe.W:Narodysłowiańskie...,s.258.
