Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Bataliaogranice.PocząteksporuoTriest
27
WedługKardeljaFederalnaSłoweniamiałabyćczymśwrodza-
juPiemontu,wokółktóregowprzyszłościpołączyłybysięwszystkie
ziemieZjednoczonejSłowenii.Świadcząotymmiędzyinnyminastę-
pującejegosłowa:„NajugosłowiańskączęśćSłoweńcówspadłoteraz
większeniżkiedykolwiekzadaniepełnieniafunkcjimacierzy,sku-
piskawszystkichsiłsłoweńskiegonaroduwwalceożądania,jakie
zostałypostawionewroku1848”680
JeżelichodziograniceSłowenii,tonapewnonajwięcejmielitu-
tajdopowiedzeniaKardeljiKidrić.Granicachorwacko-słoweńska
wdużejmierzebyłaopartanarozgraniczeniuBanowinyDrawskiej
zBanowinąChorwacjizroku1939.PodziałIstriizostałjużprzepro-
wadzonyw1944rokuprzezchorwackieisłoweńskiedowództwopar-
tyzanckie69.Oczywiścienieodbyłosiętobeztarć.Mianowiciewroku
1943KardeljopowiadałsięzaprzyłączeniemdoSłoweniiwiększej
częściIstrii.NapotkałjednaksprzeciwówczesnegosekretarzaKC
KomunistycznejPartiiChorwacjiAndrijiHebranga,któremuuda-
łosięprzeforsowaćlinięgranicznąnarzeceDragonji700Relatywnie
najłatwiejbyłozwytyczeniemgranicywęgiersko-słoweńskiej,ponie-
ważprzywróconotamdawnątrianiońskągranicę.Kwestiagranic
słoweńsko-włoskiejisłoweńsko-austriackiejbyławówczasjeszcze
otwarta.Punktemwyjściastałysiętutajgranicezachodniedawnej
BanowinyDrawskiej,którejednakniesatysfakcjonowałyjugosło-
wiańskichkomunistówdążącychdoichznacznejkorektynakorzyść
DFJ.Tymsamymrozpoczęłasiębataliaosłoweńskiegraniceza-
chodnie.
Dlategoteżwiosną1945rokuwokółkwestiigranicyzachodniej
DFJcorazbardziejnarastałspóraliancko-jugosłowiański.Wspra-
wieustalenianowychgranicTitodużąnadziejęwiązałzzawartym
11kwietnia1945rokuwMoskwieukłademsojuszniczymjugosło-
wiańsko-radzieckim.Anglikówszczególnieniepokoiłoto,żeJugo-
sławiabędziesięstaraławykorzystaćwspomnianeporozumieniedo
włączeniawobrębswoichgranicTriestuiKrainyJulijskiej71.Tak
cegovinaukoncepcijamaKomunistićkePartijeJugoslavije(1941-1945),w:Bosna
iHercegovinaprijeinakonZAVNOBiH-a,Sarajevo2007,s.24.
68E.Kardelj(Sperans),Razvojslovenskeganarodnegavprażanja,Ljubljana
1980,s.463.
69L.Marin,Dogovoroorganizacijsko-teritorialni(vojażkopravni)razmejitvije
ostaltemeljzapoznejżomejomedrepublikama,w:Slovensko-hrvażkamejavIstri.
Preteklostinsedanjost,Ljubljana2004,s.45–67.
70S.Kristen,Mejeinmisije.Dilemeslovensko-hrvażkerazmejitvevIstrivvo-
jażkem,politićnem,diplomatskeminobveżćevalnemmetežuII.svetovnevojne,
Ljubljana2000,s.36–38,43–55;P.Kalinić,AndrijaHebrangsvjedocigovore,
Zagreb1996,s.87.
71Z.Rutyna,dz.cyt.,s.160–167.
