Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Arsinoe
łącznienaczyniagładkie,późniejrównieżzdeko-
racjąreliefowąfiguralnąiornamentalną(wykony-
wanązapomocąstempli,rzadziejwpostaciaplik).
Najczęściejwytwarzanonaczyniaotwarte:kieli-
chy,kubki,czarki,talerze,misy,rzadziejdzbany.
WArretiumdziałałoponad12znanychdziś(dzię-
kistemplomfirmowym)pracowniceramicznych
(m.in.najstarszafirmanależącadoM.Perenniusa
orazfirmyRasiniusa,M.Anniusa,C.Memmiusa,
P.Corneliusa).Dobrajakośćtamtejszejgliny,
starannewykonanieiwaloryestetycznesprawiły,
żea.c.byłacenionawcałymImperiumRz.ieks-
portowanadowszystkichprowincji(zwłaszcza
doGalii,Hiszpanii,GermaniiiAfryki).Podkon.
Iw.p.n.e.firmyzArretiumzałożyłyfiliewGalii
Pd.iwfiLugdunum(dzis.Lyonie).M.Ł.
67
Arria
łac.,Iw.,żonaCecynyPetusa,któryza
uczestnictwowspiskuprzeciwces.Klaudiuszowi
otrzymałrozkazpopełnieniasamobójstwa(42);
ponieważPetusniemógłzdecydowaćsięnazada-
niesobieśmiertelnegociosu,A.przeszyłasobie
pierśsztyletemi,umierając,podałagomężowize
słowami:„Nieboli,Petusie”.
Arrian
(gr.Arrianos)zNikomediiwBitynii(łac.
LuciusFlaviusArrianus),ok.86-160,historykgr.,
uczeńfiEpikteta.Wmłodościsłużyłwwojsku
ces.Hadriana,dziękiktóremuzostałkonsulem
w129(?);byłnamiestnikiemKapadocji(131-
137)iobroniłtęprowincjęprzednajazdemAla-
nów.Ok.140osiadłwAtenach[piastowałtam
m.in.funkcjęarchontafieponymaiprytana
(fiprytanowie)]ipoświęciłsiędziałalnościpisar-
skiej.Autorwieluzachowanychdziełgeograficz-
nych,historycznych,filozoficznychizdziedziny
wojskowości.Najważniejszeznichto:Wyprawa
AleksandraWielkiego(AnabasisAleksandru)w7ks.,
cenneźródłowiadomościowyprawachipodbojach
AleksandraW.;ŻeglugadookołaPontuEuksyńskiego,
tj.M.Czarnego(PeriplusEukseinuPontu);Alanike
(Sztukataktyczna);Kynegetikos(Opolowaniu);En-
cheiridion(Podręcznik),wyciągz2dziełpoświęco-
nychnaucefiEpikteta:DiatrybyEpikteta(zacho-
waneczęściowo)iRozmowy(niezachowane).Opi-
nięwybitnegohistorykaA.zawdzięczaWyprawie
AleksandraWielkiego,wktórejopierałsięnauzna-
nychzanajlepszedziełachfiAristobulosa(1.)
ifiPtolemeusza[fiPtolemeusze(1.)],synaLago-
sa.Niezachowałysiędziełapoświęcone:historii
czasówpośmierciAleksandra(Tamet’Aleksand-
ron),historiiPartii(Parthiaka)orazBitynii(Bithy-
niaka),atakżetraktatgeograficzno-etnograficzny
oIndiach(Indike).A.wzorowałsięnafiKsenofon-
cie,oczymświadczysamtytuł(Anabaza)dzieła
oAleksandrze.
Arringatore
wł.(mówca,orator),brązowypor-
tretstatuaryczny,znalezionyw1573wJez.Trazy-
meńskimwpobliżuPerugii(MuzeumArcheolo-
giczneweFlorencji),przedstawiającymężczyznę
wtodzeiwwysokichbutach(strójurzędnika
rz.),zpodniesionąwgeścieprzemawianiaprawą
ręką(stądwspółczesnanazwaA.).Wykonany
prawdopodobnieprzezartystęetruskiegonaza-
mówienieAullusaMetellusa,Rzymianinalubzro-
manizowanegoEtruska,któregoimię,zapisane
etruskimiliterami,widniejenatodze.Posągdato-
wanyjestnal.90-70p.n.e.Zob.art.SztukaEtru-
sków.M.Ł.
Arsakidzi
(lubArsacydzi),dynastiazałożona
przezArsakesaI(ok.250-215p.n.e.),władcęko-
czowniczegoplemieniaParnów,należącychdo
konfederacjiplemiennejDahów.Wpoł.IIIw.
p.n.e.zajmującydotądobszaryuwsch.wybrzeży
M.KaspijskiegoParnowie,korzystajączosłabienia
państwaSeleukidów(fiSeleukosINikator),prze-
kroczylijegograniceiosiedlilisięwsatrapiiPartia.
OdtądjakoPartowie,podwładząpotomkówArsa-
kesa,rozpoczęlistopniowypodbójsłabnącegopań-
stwaSeleukidów.WIw.p.n.e.A.władalijuż
obszaremodIndiipoMezopotamięistalisięnaj-
groźniejszymrywalemImperiumRz.Kościąnie-
zgodymiędzypaństwamibyłaArmenia.W52n.e.
Tiridates,bratkrólapartyjskiegoWologezesaI,
zostałkrólemArmenii.Odkądw66Neronuznał
jegoprawadoArmenii,A.władalirównieżwtym
kraju.W224podHormizdeganemfiArdaszirI
pokonałostatniegoA.zliniipartyjskiejistworzył
nowoperskieimperiumfiSasanidów.Dyn.A.
utrzymałasięnatomiastwArmeniido428.Ok.
300królArmeniiTiridatesIIIprzyjąłchrzest,stając
siępierwszymchrześc.władcąwjejdziejach.P.J.
Arsinoe
gr.:10ur.ok.316p.n.e.,córkakróla
EgiptuPtolemeuszaISoteraiBereniki;w298po-
ślubiłakrólaTracjiLizymacha;pojegośmierci
(281)poślubiław275swegoprzyrodniegobrata
PtolemeuszaKeraunosa,któryzamordowałwjej
obecnościdziecizjejmałżeństwazLizymachem.
SkazananawygnanienaSamotrakę,uciekłado
Egiptu,gdziepoślubiłaswegobrataPtolemeusza
IIFiladelfosa.Niezwyklezdolnaienergiczna,
miałaogromnewpływy,biorącaktywnyudział
wrządzeniuEgiptemnarównizeswoimbratem.
Ubóstwionapośmierci;jejimieniemnazwano
wielemiejscowości.20córkaPtolemeuszaXII
Auletesa,starszasiostraKleopatry,prowadzona
