Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
asklepiejon
EtykaWielka(EthikaMegala),Polityka(Politika),
UstrójpolitycznyAten(AthenaionPoliteia);teorii
sztuki-częściowozachowanaPoetyka(Peripoieti-
kes).A.położyłpodwalinypodwszystkieniemal
nauki;jegouczniowieinastępcy:fiTeofrast,
fiEudemoszRodos,fiArystoksenoszTarentu,
fiDikajarchzMesseny,fiStratonzLampsakos
iin.,kontynuowalibadaniamistrzawdziedzinie
matematyki,muzyki,historiikulturyipolityki,ge-
ografii.Zob.art.Kierunkifilozoficzne.
71
Asisium
łac.(dzis.Assisi-Asyż),miastoWol-
skówwzach.Umbrii,następniefimunicipium
rz.MiastorodzinnepoetyfiPropercjusza.A.ota-
czałymuryzbudowanezprostopadłościennych
bloków.Zachowałysięruinyforumotoczonego
kolumnadą(Iw.),świątynia(dzis.kościół)
iogromnacysterna;odkopanotakżefragm.dziel-
nicymieszkalnej.M.P.
Arystydes
(gr.Aristeides):10A.zAten,synLi-
zymacha,ok.530-467p.n.e.,wódzimążstanu.Ja-
kostrategbrałudziałwbitwiepodMaratonem
w490(fiperskiewojny),wrokunastępnymzo-
stał(prawdopodobnie)wybranynaarchontaepo-
nyma.UzyskałprzydomekSprawiedliwego.Był
zwolennikiemprowadzeniawojnyzPersjąnalą-
dzieiprzeciwstawiałsięfiTemistoklesowi,który
dążyłdorozbudowyfloty.Temistoklesdoprowa-
dziłw483/482dowygnaniaA.przezfiostracyzm.
Wobecponownegoniebezpieczeństwazagrażają-
cegoAtenomzestronyPersówodwołanoA.zwy-
gnania.BrałudziałwbitwiepadSalaminą(480),
awbitwiepodPlatejami(479)byłdowódcąarmii
ateńskiej.A.odegrałznacznąrolęprzytworzeniu
sięAteńskiegoZwiązkuMorskiego(478/477);je-
mupowierzonowyznaczeniestałychopłatod
miastzwiązkowych.Zmarłwniedostatkuizostał
pochowanynakosztpaństwa.Atenywuznaniuza-
sługA.wyposażyłyjegocórki.20A.zMiletu,II/Iw.
p.n.e.,pisarzgr.,któremuprzypisujesięautor-
stwozbioruopowiadańerotycznychpt.Milesiaka
(Opowieścimilezyjskie).Opowieścitebyłybardzo
popularnewGrecjiiRzymie,stanowiłyprototyp
firomansugr.Nałac.przetłumaczyłjefiSizenna
wIw.p.n.e.Zachowanedrobnefragm.
Askaniusz
(gr.Askanios)lubJulus(łac.Iulus)
mit.rz.,synfiEneaszaiKreuzy,uszedłwraz
zojcemzpłonącejTroiitowarzyszyłmu
wwędrówkach.WItaliizałożyłmiastoAlbaLonga;
byłuważanyzaprotoplastęrodujulijskiego(Iulii),
awięcCezaraiAugusta,którzyotaczalisięlegendą
oboskimpochodzeniu,ponieważmatkąEneasza
byłaboginiWenus(gr.Afrodyta).
Asklepiades
gr.zSamos,IIIw.p.n.e.,poetagr.,
przyjacielfiTeokryta,autorok.40epigramów
erotycznychibiesiadnych,zachowanychwAntho-
logiaPalatina(fiantologia).Odjegoimieniapraw-
dopodobniepochodzinazwastrofyasklepiadej-
skiej,którejczęstoużywałfiHoracy.
asklepiejon
(gr.asklepieion),sanktuariumpo-
święconebogufiAsklepiosowi,lokalizowane
częstowpobliżuwódleczniczychipełniącefunk-
cjedzisiejszychuzdrowisk.Opróczświątyni,ołta-
rzyofiarnychiin.budowlizwiązanychzkultem
Asklepiosaijegorodziny(m.in.fiabaton,wktó-
rymchorzyoczekiwalinasen,święteźródło)przy
a.znajdowałysięzabudowaniaprzeznaczonedla
pielgrzymów,takiejak:portyki,domynoclegowe,
łaźnieiurządzeniawodolecznicze,biblioteki;
wpobliżuczęstopowstawałykompleksysportowe
(stadion,fipalestra),teatr,fiodeonorazliczne
Arystyp
(gr.AristipposzKyreny),ok.435-366
p.n.e.,uczeńSokratesa,założycielszkołyfilozo-
ficznejzw.fikyrenejską(cyrenejską).Wdziedzi-
nieetykigłosiłteorięzw.hedonizmem(gr.hedone
-przyjemność);celemczłowiekajestprzyjemność,
pojętajakopozytywnedoznaniezmysłowe,
aszczęściem,sumatakichprzyjemności.Żyłściśle
wggłoszonejprzezsiebienauki.Byłnauczycielem
wędrującympomiastachGrecji;przezpewienczas
przebywałnadworzefiDionizjosa(1.)Starszego
wSyrakuzach.PoglądyA.miałspisaćjegownuk
ArystypMł.Zob.art.Kierunkifilozoficzne.
as
łac.:10fimonety.20jednostkawagirówna
12uncjom(1uncja=ok.27,28g).
Asarhaddon
fiAsyria,fiMedia
18.AsklepiejonwPergamonie
