Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
a
Abstrakcyjnytaniec
[niem.abstrakterTanz,ang.AbstractDance]
kierunekwmodernistycznejsztucetańca,dlaktóregocharakterystycznejesttraktowanieludzkiego
ciałajakoobiektugeometrycznego,zpominięciemjegoaspektuemocjonalnego.
Terminfunkcjonowałpoczątkowojakookreślenieposzukiwańformalnychwdziedzinietańca
prowadzonychprzezOskaraSchlemmerawBauhausiewWeimarze,anastępniewDessau.Idee
tańcaabstrakcyjnegoodzwierciedlałowystawienieBaletutriadycznego(1922)–dziełainterdy-
scyplinarnego,łączącegoformę,barwęiruchwprzestrzenisceny.Schlemmerzaprojektował
iwykorzystał18kostiumówimasek,którenałożonenaciałoitwarzperformerówzmieniałyich
wabstrakcyjne,przestrzenne,poruszającesięobiekty.Użyciekostiumówimaseknieodnoszą-
cychsiędorzeczywistościspołecznejdodatkowowyobcowywałopostaćludzką,czyniączniej
bytabstrakcyjny.TeoretycznąwykładnięswoicheksperymentówzawarłSchlemmerweseju
Człowiekisztucznafigura(1925),wktórymzaznaknaszychczasówuznałabstrakcjępolegają-
cąnaoderwaniuposzczególnychczęściodcałości,abywzmocnićichwyraz–zdrugiejstrony
stanowionauogólnienie,którepozwalawykreowaćnowącałość.Przedstawiłtutajczterytypy
sztucznejfigury:chodzącąarchitekturę,manekina,organizmtechnicznyorazfiguręodmate-
rializowaną.WDessauSchlemmerstworzyłcyklTańceBauhausu,naktóryzłożyłysięetiudy
polegającenakonfrontowaniuciałatancerzazdeterminującymijegoruchdrążkami,obręcza-
mi,płaszczyznamimetalowymiilustrzanymi.Dotycheksperymentównawiązywałypóźniej
wNiemczechReinhildHofmanniSusanneLinkeorazGerhardBohner.
Zniecoinnychinspiracjizrodziłsięamerykańskitaniecabstrakcyjny.Wlatach1940–1950
naamerykańskąscenętanecznąsilnieoddziaływalimalarze,przedstawicieleekspresjonizmu
abstrakcyjnego,zwłaszczaJacksonPollock,RobertMotherwell,WillemdeKooning.Wieleza-
sadistrategiiwypracowanychwmalarstwietegoczasuzostałoprzeniesionychdodziałańsce-
nicznychchoreografów.Jakokontynuatorówtańcaabstrakcyjnego,tworzącychpodwpływem
europejskiegotańcamodernistycznegoorazartystówspodznakuekspresjonizmuabstrakcyjne-
go,wskazujesię:ErickaHawkinsa,AlwinaNikolaisaiMerce’aCunninghamaorazpokolenie
postmodernistównaczelezYvonneRainer,którepokazywałonascenietzw.czystyruch.
HawkinsbyłmężemMarthyGrahamorazczłonkiemjejzespołu,któryopuściłw1951;odtąd
tworzyłwłasnechoreografiedopartyturswojejdrugiejżony,LuciiDlugoszewski.Niewszystkie
jegochoreografiezaliczasiędotegonurtu,alewGeographyofNoon(1964),Cantilever(1963)
czyClassicKiteTails(1972)możnadostrzecautorskąkoncepcjętańcaabstrakcyjnego,polegającą
najegorozumieniujakoobrazuwyrażającegopiękno.
Nikolaisbywaokreślanyjakonczłowiekteatru”,ponieważstosowałnascenieróżnerodzajeme-
diów,zarównomuzykęelektroniczną,jakiwizualizację,wpisującwniedziałaniatancerza.Nacia-
łotancerza,przypominającerzeźbę,nakładałróżnorodneefektyświetlneiwizualne,coumożli-
wiałonaprzemiennepokazywanieobrazównierzeczywistychirzeczywistych.Jegonajsłynniejsza
choreografianależącadotegonurtutoKaleidoscope(1956),wktórejwykorzystałtyczki,koła,pręty,
ABsTrAkcyjnyTAniec
27
