Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CzęśćI.Wokółproblemówteoretycznych
statyczneijestwiecznąformą.JakpiszeGadamer:flKiedygreckaidealo-
gikijestpenetrowanaprzezteologięchrześciańską,rodzisięcośnowego:
mediumjęzyka,wktórympośrednictwowydarzeniaWcieleniaosiągaswoją
pełnąprawdę”
21.
Pojawieniesięsłowawewnętrznegoodzwierciedlapierwotnąjedność
myśliisłowa(ursprünglicheZugehörigkeitvonDenkenundSprechen)22.We-
wnętrznajednośćmyśleniaimówieniadosiebie,któraodpowiadatryni-
tarnejtajemnicyWcielenia,zakłada,żesłowowewnętrzneniepowstajena
drodzerefleksji23.Osoba,któramyśli(denktetwas),mówitodosiebie,tzn.
rozumieto,comyśli(dieSache,diesiedenkt).Kiedymyślimysłowo,nasz
umysłniejestkierowanyzpowrotemdowłasnegomyślenia,aledorzeczy
(dieSache),dotego,cojestmateriąmyślenia.Verbuminteriusjestwięctym,
cojestprzemyślane(derdurchdachteSachverhalt).Słowowewnętrznezpew-
nościąniedotyczykonkretnegojęzykaaniniemacharakteruniejasno
wyobrażonychsłów,wydobywanychzpamięci.Raczejjesttocoś,cojest
przemyślanedokońca(formaexcogitata).Ponieważchodzituoprocesmyś-
leniadokońca,wartopodkreślićelementprocesualnytegoprocesu.Actus
signatus,to,comówimy,iactusexercitus,urzeczywistnienie(Vollzug)tego,
cozostałozrozumiane,stanowiądynamikęrozumienia.Wactusexercitus
wyrazwewnętrznegoznaczeniajestwpełniurzeczywistniony,wykracza
pozato,cojestwyrażonewsłowach,iobejmujerównieżaplikacjętego,co
zostałopowiedzianeirozumiane.Znaczeniejestnietylkokomunikowalne
poprzezto,copowiedziane(dasWas),alerównieżprzezto,jakjesttowy-
rażone(dasWie),coHeideggernazywaformalnąindykacją(formaleAnzei-
ge).Wewnętrznesłowowołaowielośćsłówzewnętrznych:słowopowstaje,
pozostajączesobą;niejesttozmiana,przejściezmożnościdoaktu,ale
procesjazaktudoaktu(Hervorgehenutactusexactu).Wtworzeniusłowa
umysłniejestskierowanywstronęwłasnejrefleksji.Niemarefleksji,kiedy
słowojesttworzone,ponieważsłowoniewyrażaumysłu,aleprzedmiot
myślenia(diegedachteSache).Punktemwyjściadopowstaniategosłowa
jestzawartośćtreściowa,którawypełniaumysł.Wwewnętrznejjedności
myśleniaimówieniawewnętrznesłowowskazujenabezpośredniispon-
tanicznycharaktermyślenia.Słowoniejestartykulacjąludzkiegoumysłu
odzwierciedlającegosiebie,alejestpodobieństwemrzeczy,similitudorei.To,
couzewnętrzniasięwjęzyku,jestjużsłowem,zanimzostaniewypowie-
21H.-G.Gadamer:TruthandMethod…,s.427.Zob.A.Wierciński:ThinkingLimitsś
22Zob.A.Wierciński:DieursprünglicheZugehörigkeitvonDenkenundSprechen.In:DasErbe
Gadamers.Hrsg.A.Przyłębski.Frankfurta.M.2006,s.65—83.
23Zob.A.Wierciński:InkarnationalsdieErmächtigungdesDiferenzdenkens:DasLogosver-
ständnisunddiepermanenteHerausforderungzurInterpretation.In:MitlerundBefreier:Diechri-
stologischeDimensionderTheologie.Red.Ch.Schaller,M.Schulz,R.Voderholzer.Freiburg
2008,s.162—204.
