Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AndrzejWierciński:Niewyczerpalnośćrozumienia:odverbuminteriusś
dziane.Słowowewnętrznejestprzedrefleksyjne.Onowyrażarzecz,która
zostałaprzemyślana.
NaszerozumienieByciaposiłkujesięsłowem,któreobjawiaBycie.Ję-
zykumożliwianamwidzenie,myślenieiwyrażanietegoobjawieniaBycia.
Widzenie,myślenie,iwyrażanieprzynależąrazem.Niejesttokwestiacza-
sowegoprymatujednegonaddrugim.Aplikacjarozumieniajesturzeczy-
wistnieniem(Vollzug)wydarzeniarozumienia(dasEreignisdesVerstehens).
DlaGadamerajęzyksamwsobiemacośspekulatywnegojakourzeczywist-
nienierozumienia,jakowydarzenie(Ereignis)mowy,mediacji,docieraniado
rozumienia.Takieujęciejestspekulatywneotyle,żeskończonemożliwości
słowasązorientowanewkierunkusensuzamierzonego,sąukierunkowane
kunieskończoności24.
Słowoniewyczerpujesięwswojejjęzykowejekspresji.Niewypowie-
dzianenależydotego,copowiedziane.Gadamerowskierozumieniesłowa
wykraczapozasygnifikacyjnąfunkcjęsłowawkierunkusłowajakourze-
czywistnieniamyślenia.Jakotakienigdyniejestostatnimsłowem,ponie-
ważmyśleniezawszeidziedalej,zawszejestcoświęcejdopomyśleniaipo-
wiedzenia.ProcesualnycharakterjęzykaumożliwiaGadamerowimyślenie
skończonościDaseinwstosunkudoboskiejnieskończoności.Chrystologia
przygotowujedrogędlanowejfilozofiiczłowieka,którapośredniczywnowy
sposóbmiędzyumysłemczłowiekawjegoskończonościinieskończonością
Boga.Verbumpośredniczypomiędzytym,coludzkieiboskie.
NaciskHeideggeranajęzykspowodowałhermeneutycznyzwrotwfi-
lozofii:abypomyślećpojęcie,koniecznejestprzemyśleniehistoriipojęcia,
ahistoriatejkoncepcjijestwyrażonawjęzyku.Takwięcniemaahistorycz-
negodostępudoidei,ideajestzasadniczohistoryczna.Jejhistorycznośćjest
funkcjąjejbycia(seiend-Sein).Poprzezprzyjęciejęzykateologiinegatywnej
imistycznejiforsującjęzykdogranic,Heideggerdekonstruowałontoteolo-
gię.Jegopóźniejszawrogośćwobecfilozoficznejteologiiśredniowiecza,po
wczesnejfascynacjigramatykąspekulatywną,kwestionujesamąmożliwość
filozoficznegodialoguześredniowiecznąteologią.JednakżeGadamerow-
skierozwinięcieverbuminteriusodnawiaprojektfenomenologicznejiherme-
neutycznejrehabilitacjiśredniowiecznejteologiimłodegoHeideggera.Her-
meneutykaniemożezapominać,żedowartościowaniejęzykairatunekod
zapomnieniaojęzyku(Sprachvergessenheit)dokonałysiępoprzezwykorzy-
stanieteologicznejintuicji.TwierdzenieHeideggera,iżteistaniemożemy-
ślećBycia,zostałozakwestionowaneprzezrecepcjęjegowłasnejmyśli.Her-
meneutykaniejesttylkomediummiędzyczłowiekiemiBogiem,aletakże
25
24Zob.A.Wierciński:Gadameriteologia:Oddziełasztukidowiaryalbodystanszrespektem.
W:Świat,język,rozumienie:Szkice(nietylko)hermeneutyczne.Red.A.Przyłębski.Włocławek
2007,s.141—159.
