Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI.Wokółproblemówteoretycznych
wtekstachliturgicznych8.NiewątpliwiewięcsłużywjakiśsposóbTajem-
nicy.Kwestiąotwartą(iprzedmiotemmoichdociekań)pozostajejednakto,
czysłużyowejTajemnicy,zaciemniającją,awięcwzmacniając,czyteżsłuży
jejprzezprzybliżaniedoniej,czynieniebardziejdostępnąludzkimsposo-
bompoznawaniaikonceptualizowaniapojęć,takżenadprzyrodzonych.
Obecnośćmetaforywjęzykureliginymzwiązanajest,popierwsze,
ztranscendentnąnaturądesygnatu—otakimdesygnacieniesposóbpisać
imówićinaczejniżzapomocąjęzykapełnegosymboli,przypowieściime-
tafor,czylizapomocąjęzykaniezwykłego.Nawiązujętudoproponowane-
gonp.przezGailaRamshawarozróżnienianadwatypydyskursu(języka):
zwykłyiniezwykły9.Tenpierwszysłużywyrażaniurzeczycodziennych,
ale—jakpiszeBogusławNadolski,omawiającpoglądyRamshawa—flsą
jednakżetakiezdarzeniaidoświadczenia,które[...]wytrącająnasznor-
malnego,zwyczajnegobiegunaszegożycia”
.Trudnojewyrazićzapomocą
dyskursuzwykłego,flistniejewięcpotrzebapodejmowaniapróbkomuni-
kacjiizrozumieniatejinnejrzeczywistości”.Podejmujemywtedydyskurs
niezwykły.Itowłaśnieflreliginyjęzykrytualny,wtymtakżeliturgiczny,
jestjęzykiemniezwykłym,językiemmetafory”10.
Podrugie,sięganiepometaforęwjęzykureliginymzwiązanejestteż
zograniczeniamijęzykadyskursywnego.PiszeotymLouisDupré:fljęzyk
dyskursywnysamjedenniejestwstaniewyrazićostateczniestosunku
człowiekadotego,cotranscendentne.Jegopojęciasązbytściślezwiązane
zprzedmiotowąrzeczywistością,dowyrażaniaktórejsąoneprzedewszyst-
kimstworzone”11.PodobnąmyślwyrażaMarzenaMakuchowska,pisząc,że
wstylureliginymflmyśleniedyskursywneustępujemiejscamyśleniuintui-
cyjnemu,któreposługujesiępobudzającymwyobraźnięobrazem,zmysło-
wymiporównaniami,przykładamiwziętymizcodziennegożycia”12.
Potrzecie,metaforyzacjajęzykareliginegowynikatakżezfaktu,żesłu-
chaczemjestodbiorcanuminotyczny.JakpiszeNadolski:flzaimek»Ty«język
liturgicznykierujedoKogośuznanegozainterlokutora,doBogasamego,ze
świadomością,iżjestOnRzeczywistościąNieogarnioną.Dlategojęzykten
jestsymbolicznyimetaforyczny,poetycki,przesyconyBiblią—Objawie-
niem”
13.Możnawięcprzyjąć,żewjęzykuliturgicznymczęstoposzukujesię
8Wtymartykulewogólepomiampoetycką,ornamentalnąfunkcjęmetafory,aintere-
sujemnieprzedewszystkimjejfunkcjapragmatycznaikomunikacyjna.
9G.Ramshaw:Christinsacredspeech:themeaningofliturgicallanguage.Philadelphia1986.
10B.Nadolski:Wprowadzeniedoliturgii.Kraków2004,s.284—285.
11L.Dupré:Innywymiar.Filozofareligii.Przeł.S.Lewandowska-Głuszyńska.Kraków2003,
s.195.
12M.Makuchowska:Stylreliginy.W:Przewodnikpostylistycepolskiej.Red.S.Gajda.Opole
1995,s.458.
13B.Nadolski:Wprowadzeniedoliturgii…,s.282.
