Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
ElżbietaTabakowska
wdążeniudonieosiągalnegoceluprzekazaniapełniobrazu–krótkomówiąc,
zpowodutychnieuchronnychbrakówopisu,którymIngardennadałnazwę
„miejscniedookreślenia”(por.Ingarden1960),iktóresprawiają–przywołując
dobrzeznanedictuminnegofilozofajęzyka–że„mapaniejestterytorium”
(Korzybski1994[1933]).
Zarównosamasprawcza,obrazotwórczamocsłowa,jakijejogranicze-
niależąoczywiściewcentrumzainteresowańkażdegobadacza,którymado
czynieniazjęzykiem–jakoprzedmiotembadańlubjakomateriałem,zktó-
regoówprzedmiotzostałwykonany.Nicwięcdziwnego,żetematkonferencji
okazałsięjednakowonośnydlaadeptówjęzykoznawstwa,literaturoznawstwa
itranslatologii.Wobectego,zacierająctradycyjnepodziałynatetrzykierunki
badań,artykułyzamieszczonewniniejszymtomiepodzieliliśmynatrzygrupy
tematyczne.Wgrupiepierwszejznalazłysiętekstypoświęconesłowuwrelacji
doobrazu-wizji.OtwierającytęgrupęartykułówtekstMichałaChoińskiego
pokazuje,wjakisposóbsłowaosiemnastowiecznegoamerykańskiegokaznodziei
JonathanaEdwardsatworząprzerażającąwizjępiekła,niczymmetaforyczne
„ogieńisiarka”(takbowiemnazwanotentypkaznodziejskiejretoryki)wznie-
cającogieńbojaźniBożejwsercachzobojętniałychnaBożenakazygrzeszni-
ków.Pozostającwsferzetekstówreligijnych,RadosławRogowskiomawiarolę
symboluwliteraturzeapokaliptycznej,przekonywującodowodząc,żesłowny
przekazapokaliptycznejwizji–niewyrażalnejiniewyobrażalnejniejakozdefi-
nicji–wymagaodwołaniadojęzykametafor,któremającharaktersymboli,
aumożliwiająckreowanieplastycznychobrazówmentalnych,dopuszczająjed-
nocześniemożliwośćindywidualnychróżnicinterpretacyjnych.Jakoprzykład,
autorprzytaczaswegorodzaju„retranslację”–przetworzenieapokaliptycznej
wizjimalarskiejwseriidrzeworytówApokalipsaśw.JanaAlbrechtaDürera.
WartykuleGrażynyRompel-Kwiatkowskiejobraz-wizjastajesięniejako
intertekstualnymodwzorowanieminnegoobrazustworzonegoprzezsłowo:
słynnejplatońskiejjaskini.PrzedmiotemanalizyjestpowieśćMaxaFrischa
Stiller;autorkapokazuje,wjakisposóbpisarzprzywołujetenobraz–atakże
implikowaneprzezniegometaforyczneznaczenia–nietylkoprzezbezpo-
średnieodwołaniadoPlatonawtekściepowieści,aletakżeprzezbudowanie
wnarracjisystemumetaforzwiązanychzpojęciamiświatła,cienia,ściany
iodbitychnaniejwizerunków.TęsekcjęzamykaartykułElżbietyŻurawskiej,
któryprzynosikolejnąanalizęliteracką.Tymrazemprzedmiotembadańjest
nowelaLarsaAhlinaIngaögonväntarmig,aAutorkapokazuje,wjakisposób
światprzedstawionywnoweli,mimopozorówrealizmu,zostajeodrealniony
(odmimetyzowany)–poto,abyprzenieśćczytelnikana–jakpiszeAutorka–
„wyższypoziomsemantyczny”.PrzekładająctęobserwacjęnaLangackerowskie
wymiaryobrazowania,powiedzielibyśmy,żezabiegiliterackieAhlinamajana
celu„namalowanie”naużytekczytelnikaniekonkretnegoobrazu,leczjego
schematycznegozarysu,szkicu,dającegosię„uszczegółowić”przezwpisywanie
