Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ElżbietaTabakowska
Wstęp
Wiosną2008rokusłuchaczepierwszegorokustudiówdoktoranckichprzy
WydzialeFilologicznymUniwersytetuJagiellońskiegoodbyliserięspotkań
podwspólnymtytułem„Warsztatpracynaukowej”.Chcącsięprzyjrzećzasadom
działaniawarsztatuwpraktyce,zorganizowaliśmywramachtychzajęćsymu-
lowanąkonferencję,którejnadaliśmytytuł„Słowoiobraz”.Słuchaczestudiów
odegralirolęuczestników:przygotowaliabstrakty,anastępniekonferencyjne
wystąpienia,którepokażdejprezentacjioceniałazebrana„publiczność”.Temat
okazałsiębardzonośny,stającsięinteresującąofertądlaprzyszłychbadaczy
reprezentującychszerokiwachlarzzainteresowańistanowiskteoretycznych.
Niniejszaksiążeczkajestzatem„tomempokonferencyjnym”zawierającymteksty
tychprezentacji,którychAutorzyuznali,żewartopodjąćtrudprzygotowania
pracdodruku.
Przyjęliśmy,że„słowo”niejestterminem,którytrzebabydefiniować
zpunktuwidzeniabadaczaliteratury,językaczyprzekładu,ichoćniebawem
okazałosię,żetozałożenieniejestdokońcasłuszne,skupiliśmysięnaznacze-
niuterminu„obraz”oraznawzajemnychrelacjachobupojęć,słowaiobrazu.
Wdefinicjachsłownikowychznajdujemytrzypodstawoweznaczeniasłowa
„obraz”.Wznaczeniupierwszym,obrazjesttym,„coprzedstawiasięoczom”,
czyliwidokiem.Cechy,któredecydująojegocharakterze–„aspektyrzutowe”
wteoriiwidzeniaRudolfaArnheima(1997[1954])–wkognitywnejteoriijęzyka
łatwoprzekładająsięnaLangackerowskie„wymiaryobrazowania”(por.np.Lan-
gacker1988):punktwidzeniaobserwatoraizakresoglądanejsceny,wyrazistość
jejposzczególnychelementów(czylico,komuidlaczegoszczególnie„wpada
woko”),układfigura/tło(czyliobecnośćwobraziepierwszegoplanu,sztafażu
itła),stopieńuszczegółowienia(czylidokładności,zjakąobserwatorrejestruje
elementyoglądanejsceny),czywreszciepoziomsubiektyfikacji(czylistopień,
wjakimobserwatorkierujeobserwacjenasamegosiebie).
Wdrugimpodstawowymznaczeniusłownikiokreślają„obraz”jakowizję:
„obrazmentalny”oglądanyoczymawyobraźni,dającysięzdefiniowaćjako
Langackerowskakonceptualizacja.Tworzywemdlaobrazu-wizjimożesięoczy-
wiściestaćbezpośrednioobraz-widok,alemożejątakżeprzywołać–stworzyć
–słowo.Itojesttrzeciepodstawoweznaczeniesłowa„obraz”:„przedstawienie
czegośsłowami”,czyliopis–przekładkonceptualizacjinaprzekazjęzykowy.
Przekładtenmusibyćniepełny.Dziejesiętakzpowoduwzajemnegonieprzysta-
waniacechobrazuijęzykowychśrodkówopisu,zpowoduniedoskonałościsłowa
