Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZYJESZCZEISTNIEJENORMAFRAZEOLOGICZNA?
KatarzynaKłosińska
UniwersytetWarszawski
Oinnowacjachfrazeologicznychpiszesięniemalodpoczątkunormaty-
wistyki,wsposóbzaśusystematyzowany-odczasówpracyStanisławaBąby
Innowacjefrazeologicznewspółczesnejpolszczyzny[1989].Jakwiadomo,
teinnowacje,któreniepowstałyjakozamierzone(np.wceluperswazyjnym
[Majkowska1988]),ocenianesąnaogółjakoodstępstwaodnormyjęzykowej,
choćnierzadko(jaksiępóźniejokazuje)prowadządopowstanianowychjedno-
stek(por.wywinąćsięodczegośpsimswędem4wsposóbnieoczekiwanyuniknąć
czegośzłego’,zbyćkogośpsimswędem4łatwopozbyćsiękogoś,okazując
muniezadowolenie’→psimswędem4wsposóbnieoczekiwaniepomyślny’;
por.Lepszyłutszczęścianiżfuntrozumu→łutszczęścia)[Kłosińska2016].
Frazeologiajestwzględniestabilnymobszaremjęzyka,przyczymnależy
położyćnacisknaokreśleniewzględnie-takjakzmieniasięjęzyk,taksamo
zmieniasięfrazeologia,zarównopodwzględemzasobu(jednejednostkiznikają,
innesiępojawiają),jakikształtu-formalnego(stałewyrażenia,zwrotyifrazy
zmieniająswąpostać)orazsemantycznego(frazeologizmyzmieniająsweznacze-
nie).Dlarozważańonormiefrazeologicznejistotnyjesttendrugiaspekt-zmiana
formyiznaczeniajednostek.Najbardziejtradycyjniepostrzegasiętakiezmiany
(jaktojużzostałopowiedziane)wkategoriachnormatywnych,zwykletraktując
jejakobłędyjęzykowe.Wtakimujęciunormęfrazeologicznąstanowizasóbtych
jednostek,któresąskodyfikowane.Itujużpojawiasięproblem:przezkogoijak
skodyfikowane?Jakwiadomo,kodyfikacjajestnastępstwemnormalizacji,zapi-
semnormyjęzykowejtworzonejprzezspołeczeństwo,awszczególnościprzez
elitykulturalne,nacowyraźniewskazujedefinicjanormyjęzykowej:
zbiórtychelementówsystemujęzykowego,awięczasóbwyrazów,ichform
ipołączeńorazinwentarzsposobówtworzenia,łączenia,wymawianiaizapisy-
waniawszelkichśrodkówjęzykowych,któresąwpewnymokresieuznaneprzez
jakąśspołeczność(najczęściejprzezcałespołeczeństwo,aprzedewszystkim
przezjegowarstwywykształcone)zawzorcowe,poprawnealboconajmniej
dopuszczalne[Markowski(red.)1999:1701].
