Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Interesyabezpieczeństwo
21
Dobropowszechnebyłopojmowanejakopomyślnośćczyszczę-
ścierządzonychijakocelprawaipaństwa.Postawieniewolnościna
drugimmiejscujestwarunkowane:zjednejstrony-polskątradycją
wolnościszlacheckiej,zdrugiejzaś-ideamioświeceniaeksponują-
cymiwolnośćiprzyrodzoneprawaczłowieka17.
Wtradycjinowożytnej,zaktórejojcanależyuznaćN.Machiavellego,
napierwszymplaniewmyśleniuopaństwiebyłaracjastanu,czyli
dobropaństwa,umacnianiejegosuwerenności,wzmocnieniewła-
dzy.Sątonajważniejszekryteriapostępowania,odrzuconejestzaś
obiektywneugruntowaniesprawiedliwościitowładzapaństwowa
uzurpujesobiepraworozstrzyganiaotym,cosprawiedliwe,aconie.
Nakoncepcjiprymatupaństwawobecjednostekiodrzuceniu
przyrodzonychprawczłowiekaopierałasięnatomiastKonstytucja
kwietniowa.ChoćdoKonstytucjikwietniowejnieodwoływanosię
wprostwtekstachprojektów,tobyłaonapowoływanawdyskusjach
nadkonkretnymirozwiązaniamiprzygotowywanejKonstytucji.
ZgodniezbrzmieniemKonstytucjikwietniowejmówionooUwspól-
nymdobru”,anieUdobruwspólnym”,niepodejmującwprostrefleksji
nadkolejnościąsłów.
OdmiennieniżwKonstytucji3maja,wKonstytucjikwietniowej
zasadawspólnegodobraewidentniesłużyłapodkreśleniuprymatu
państwaiobowiązkówobywateliwzględempaństwa.Zostałaona
zawartawart.1ust.1Konstytucjikwietniowej.Zgodniezbrzmieniem
art.1-UPaństwoPolskiejestwspólnemdobremwszystkichobywa-
teli.Wskrzeszonewalkąiofiarąnajlepszychswoichsynówmabyć
przekazywanewspadkudziejowymzpokoleniawpokolenie.Każde
pokolenieobowiązanejestwysiłkiemwłasnymwzmócsiłęipowagę
Państwa.Zaspełnienietegoobowiązkuodpowiadaprzedpotomnością
swoimhonoremiswojemimieniem”.
Wliteraturzeprzedmiotuwsposóbjednoznacznywskazujesię,
żenapierwszymmiejscujestpaństwoijegopomyślnośćorazsłużą-
cetemuobowiązkiobywateli.Chodzitunietylkooto,żeczłowiek
osiągakorzyścizfaktuswejprzynależnościdopaństwa,aleprzede
wszystkimoto,żewszyscyludzieskładająsięczynamiswymina
17
M.Piechowiak,w:KonstytucjaRP,t.I,Komentarzdoart.1-86,red.M.Safjan,L.
Bosek,Warszawa2016,Legalis.
