Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Ewolucja,tendencjerozwojoweiwyzwaniawspółczesnychmiast
Rozwójiekspansjamiastniezawszeprzebiegająwsposóbniezakłócony
.Występuje
wielenegatywnychzjawisk,wtymdegradacjaprzestrzeni(zarównośrodowisko-
wej,jakitechnicznejzwiązanejzinfrastrukturąizabudowąmiejską).Współcze-
snemiastachociażzajmujązaledwie3%powierzchniZiemi,zużywająobecnie
około75%globalnychzasobówiprzyczyniająsiędo80%emisjigazówcieplarnia-
nych,comadużywpływnawarunkiśrodowiskowezarównolokalnie,jakiglobal-
kształtowanianowychformmiejskichprzeztworzeniekolejnychgałęziprzemysłu
iwdrażanieinnowacji.Podstawątychprzeobrażeńjestzmianazasadlokalizacji
przestrzennychnowychgałęziprzemysłu,coautomatyczniepowodujezmiany
wrozmieszczeniukategoriispołecznychzwiązanychztądziałalnością.Współcze-
snemiastatoośrodkiżyciaipracyludzi,którzyzajmująsiędziałalnościąusługową
iprodukcyjną.Miastacharakteryzująsięspecyficznymicechami,któreodróżniają
jeodinnychobszarów,stanowiącprzeciwieństwoobszarówniezurbanizowanych.
Stająsięonemiejscemkształtującym,azarazemintensyfikującymdziałalność
człowieka,tworzącnoweformygospodarczewrazzrosnącądominacjągospodarki
opartejnawiedzy.
Pojęciemzwiązanymzrozwojemikształtowaniemmiastjesturbanizacja,którą
możnarozpatrywaćwkilkuaspektach:statystyczno-demograficznym,ekonomiczno-
-infrastrukturalnym,fizjonomiczno-budowlanymistosunkówspołeczno-kultural-
osadniczych,najszybciejwczęściachcentralnych.Urbanizacjajestjednocześnie
makonotacjędynamiczną,wiążesięzezmianamiludzkichdziałalności,zmianami
społeczno-ekonomicznymi,zachowaniamiludnościitp.Wkontekściepróbpomiaru
procesówmożnaoszacowaćpoziomosiągniętejurbanizacjiwjejprzedmiotowym,
czyli„funkcjonalnym”podejściu.Jakostan,czylirezultatprocesu,urbanizacja
najczęściejoznaczaliczbęiwielkośćmiejskichjednostekosadniczych,proporcje
ludnościmiejskiejdoogółuludnościkraju,regionu(współczynnikurbanizacji),
koncentracjęludnościwdużychmiastachbądźjejrozproszenieorazpowierzchnię
zajętąpodzabudowęmiejską.Takamiaraurbanizacjiumożliwia„strukturalne”
rozumienietegofenomenu.
Urbanizacjajestzjawiskiemglobalnym,obejmującymcałyświat.Wydajesię,żejest
nieodwracalnym,złożonymiwieloaspektowymprocesemspołeczno-ekonomicznym,
wpisanymwrozwójludzkości,związanymzpostępemrewolucjinaukowo-tech-
nicznej,zkoncentracjąsiłwytwórczychiformstosunkówspołecznych,zrozprze-
strzenianiemsięmiejskiegoobrazużycia,zmianąstosunkówiwięzispołecznych,
przemianąspołeczeństwwiejskichwzróżnicowanespołeczeństwaocharakterze
wielowymiarowy,kompleksowyzbiórprocesówizjawiskekonomicznych,społecz-
nych,demograficznychikulturowychprowadzącychdo:koncentracjiludnościna
obszarachmiejskichiichrozrastaniaprzestrzennego,koncentracjidziałalnościgo-
spodarczejiadministracyjnejwywołującejwzrostznaczeniamiast,kształtowania
specyficznychwzorcówkulturowychstylużyciamiejskiegoorazspecyficznych
12
