Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Ewolucja,tendencjerozwojoweiwyzwaniawspółczesnychmiast
systemukomunikacyjnego,zachowaniewalorówśrodowiskowych,zanieczyszcze-
niepowietrzaorazspadekjakościżyciawprzeludnionychmiastach.
Wlatach1950–2018[WorldUrbanizationProspects,2018]liczbaludnościmiej-
skiejnaświeciewzrosłaponadczterokrotniewporównaniuzszacunkami,jakie
prezentowanowcześniej,z0,8mlddookoło4,2mld.Średniorocznetempozmian
populacjimiejskiejwtymokresiewyniosło2,54%.Wroku2007porazpierwszy
liczbaludnościmiejskiejprzewyższyłaliczbęmieszkańcówobszarówwiejskich.
Zdużymprawdopodobieństwemmożnapowiedzieć,żewkolejnychlatachten
trendnieulegniezmianomiludnośćmiejskabędziedominować.Średnietempo
zmianwkolejnychbadanychlatachwskazujenatendencjęspadkowąnieoznacza
to,żemiastaprzestanąsięrozwijaćlubmiećmniejszeproblemy.Zjawiskotoprzy-
czyniłosiędo„rozlewaniamiast”(urbansprawl).Rozrostterytorialnysprawia,że
zarządzaniestanowiwyzwanie,gdyżpojawiającesięproblemyisiećskompliko-
wanychrelacjipowodujewzrostkosztówekonomicznych,społecznychiśrodowi-
skowych,coniesiezesobąnegatywnekonsekwencjedlawszystkichinteresariuszy.
Zjawiskourbansprawlmaswojągenezęwrozwojumobilnościimożliwościach,
jakiedajekomunikacjapublicznaorazsamochodyosobowe.Rozbudowaprzed-
mieśćpowoduje,żezwiększająsięproblemytransportowe(kongestia,hałas,za-
nieczyszczenie)orazodległości,jakienależypokonywać,próbującprzemieścićsię
zjednegokrańcamiastanadrugi.Urbansprawlokreślanajbardziejniekorzystną
formęsuburbanizacji.Procesysuburbanizacjiwiążącesięzograniczonąpodażą
terenuwmieście,lokalizacjądziałalnościgospodarczejorazmiejsczamieszkania
pozagranicamimiastazogólnospołecznegopunktuwidzeniaocenianenega-
tywnie.Urbansprawlprowadzido[Mierzejewska,2011]:
nieracjonalnegowykorzystaniaterenu;
uszczupleniaterenówużytkowanychrolniczoiterenówotwartych;
zwiększaniakosztówbudowysieciinfrastrukturykomunalnejikosztówjejutrzy-
mania;
generowaniaruchudrogowegoizwiększaniajegonatężeniazróżnorakimikon-
sekwencjamidlaogólniepojmowanegośrodowiska(trudnościkomunikacyjne
wobrębiemiastainadrogachdojazdowych,wcentrummiasta,wzrostzanie-
czyszczeniapowietrza,hałas,zwiększanieliczbywypadkówikolizji);
zajmowaniaterenówwewnątrzmiejskichprzezbudowaneparkingi;
ograniczeniaczasuwolnegozpowoduspędzaniawielugodzinwśrodkach
transportu.
Istniejewielepomysłównato,abyzapobiegaćtymnegatywnymzjawiskom.Do
najważniejszychznichnależyzaliczyć[Swilling,2016]:zmianęsposobupracy
(pracamobilna),wskazywanieterenów,naktórychniezezwalasięnazabudowę,
ograniczaniepodmiejskichkompleksówusługowo-handlowychczyobligowanie
deweloperówbudującychosiedlamieszkaniowedopartycypacjiwbudowiedróg
transportowychiliniikomunikacjipublicznej.Alternatywądlarozlewaniasię
miastjesttzw.miastokompaktowe,wpisującesięwtrendnowegourbanizmu
18