Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Smarowaniezespołówmaszynowych
Ograniczaniezużywania
Tarciewmaszynachiurządzeniachmoebyćprocesemzarównonegatywnym
(łoyska,przekładniezębateiin.),jakipozytywnym(sprzęgła,hamulce,przekładnie
cierne,zabezpieczeniepołączeńgwintowychprzedodkręceniem,kołajezdne,opony
pojazdów).Natomiastzuywanie,wyłączająckrótkiokresdocieraniaidopasowy-
waniasiępowierzchnitrącychiobróbkęściernąpowierzchni,jestnegatywne
idlategonaleyjewkadejsytuacjiograniczać.Monatoczynićjunaetapie
konstruowania,dobierająctakpostaćgeometrycznąiposzczególnemateriały
zespołuciernego,abyzminimalizowaćoporytarciaizuycie.Naleyunikać
kojarzeniamiękkiegomateriałuzmiękkim,atakemateriałówjednoimiennych,
gdytegorodzajuskojarzeniamateriałowewprzypadkutarciasuchegolubnawet
mieszanegomogąspowodowaćzatarcie.
Obokpoprawnegodoborumateriałówstalowych,eliwnychczymetali
kolorowychlubtworzywsztucznych,jednymznajwaniejszychskładnikówjest
środeksmarnyoodpowiednichwłaściwościachtribologicznychireologicznych.
Wprzypadkuwęzłówtribologicznychtrudnodostępnychnaleystosowaćsmary,
któremogąbyćdługoeksploatowane,dozownikismaruplastycznegopodająceten
smardowęzłaprzezdłuszyczaslub,cojestcorazczęstszymrozwiązaniem,
zaprojektowaćsystemsmarowaniacentralnego.
23
1.3.Smarowaniezespołówmaszynowych
1.3.1.Celeisposobysmarowania
Celemsmarowaniasąoszczędnościenergetycznepodczasdziałaniazespołutribolo-
gicznego,realizowaneprzezzmniejszeniesiłtarciawtymzespoleorazzmniejszenie
zuycia.Pozatymśrodeksmarny(olej)wspomagaodprowadzanieciepłaoraz
rónychzanieczyszczeńzobszarówstyku,apodczaspostojumaszynyochrania
elementyukładówtribologicznychprzedkorozją.Smarowanie,polegającena
wprowadzeniumiędzytrącesiępowierzchnieciałatrzeciego,charakteryzującegosię
nieznacznymtarciemwewnętrznym,osiągasięprzezodpowiednidobórgeomet-
rycznychcechkonstrukcyjnychwęzłatribologicznegoorazdobórodpowiedniego
środkasmarnego.Jakośrodkówsmarnychuywasięgłównieolejówismarów
plastycznych,atakesmarówstałychlubkompozycjitychśrodków,tworzyw
sztucznychorazrónegorodzajupowłok.Najbardziejznaczącezmniejszenietarcia
(przedewszystkimtarciaślizgowego)orazminimalizacjęzuyciaosiągasięprzez
realizacjętarciapłynnego,tzn.wtedy,kiedysuchetarciezewnętrznemiędzydwiema
powierzchniamizamienisięnatarciewewnętrznewśrodkusmarnym,głównie
wcieczylubwgazie,albowsmarzeplastycznym.Zastąpienietarciasuchegotarciem
płynnymzmniejszanaogół100-krotniewartośćwspółczynnikatarciaiwsposób
zdecydowanyzmniejszazuycie.