Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Ontologiaprzypadłości
27
nawzajem,przyczymjednakkażdeznichzosobnamożebyć(ijest)
zasadnieokreślanejako„punktstartowy”nowejepoki.Zbiegłysięze
sobąwczasie:upadekKonstantynopola,wielkieodkryciageograficzne,
publikacjeMikołajaKopernika,narodzinyruchówprotestanckichire-
formacjaKościołakatolickiego,rozwójmedycynyinaukprzyrodniczych,
stopniowewyłanianiesięburżuazjijakoklasyspołecznej,wreszcienowe
tendencjewsztuceiliteraturze.Jesttomoment,wktórymczłowiekwi-
truwiańskinietylkozaczynaistniećwswojejestetyczno-anatomicznej
konkretyzacji,aleprzedewszystkimnabieraprzeświadczeniaoswojej
omnipotencjiioposiadaniulegitymacjidopodbojuświata.Przeobraże-
niuulegawówczassamparadygmatchrześcijaństwa,organizującego,co
oczywiste,całąsferęsymbolicznąówczesnejEuropy.Sloterdijkmówitu
niezbytprecyzyjnieo„przeformułowaniuchrześcijańskiegotrynitary-
zmunarzeczducha-twórcyiprzesunięciuimitatiochristiwkierunku
imitatiopatrisSpiritusque”17.Podobnymtropemzdawałsiępodążać
StefanMorawski,którywszkicupoświęconymproblematycenowości
omawiałdowartościowanieinnowacjiwestetycerenesansu:
Starożytnośćprzekazałaczasomnowożytnymkoncepcjępoetyckiego
natchnienia,nieskrępowanegoregułami[ł]izapoczątkowałamyśloarty-
ście-demiurgusiveDeus.Średniowieczewswoistysposóbkontynuowałotę
myśl,skoroprawdębożąmiałposwojemurealizowaćipoeta,iarchitekt,
malarzczymuzyk,aponadtousankcjonowałotezęonieskończonejwielości
piękna,będącejdziełemWszechmogącego,copozwalałoszukaćradości
estetycznejwewciążinnychprzedmiotachizdarzeniach.Odrodzeniesię-
gałowprostdotegospadkuduchowego,awnastępstwieprzełomu
artystycznegospowodowanegoprzełomemspołeczno-
-kulturowympodjęłorefleksjęnadkategoriąnowości.
[ł]Wszystkieopracowaniahistoriipoglądówestetycznychodrenesansu
pokoniecXIXwiekuakcentują,żeAlberti,DüreridaVinci,SidneyiBacon,
FracastoroiScaliger,RonsardiduBellay,MichałAniołiSarbiewskiopo-
wiadalisięzaswobodątwórczą,talentem,siłąinwencyjną,którąwywodzili
znieskrępowanejwyobraźni,nieliczącejsięzżadnymirestrykcjamiibę-
dącejźródłemkształtowaniarzeczywistościartystycznejoryginalnejitym
samymnowej18.
Wobuwykładniach–filozoficznej,inspirowanejnietzscheanizmem,
Sloterdijkaihistoryczno-estetycznejMorawskiego–zaakcentowana
zostajezmianateologicznejperspektywy,zktórejokreślanowzorce
17Sloterdijk,s.168.
18Morawski,„Perypetieproblematykinowościwdziejachmyśliestetycznej.
Ryssyntetyczny”,s.51.
