Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
49
IoSofiściiretorzy
Euagorasem(zob.I:Euagoras2),przezSyrianosa(InHerm.II35,2;41,12;55,6;56,21;
60,24;128,23;samAkylas:37,26;39,8;43,13;50,24).Nazywanisązawszefilozofami,
anawetnajdoskonalszymifilozofami(56,21:tob;dltσtoU;uLXoσóuoU;EńlYóllVtE
κliAκńXlV)orazsązaliczanidotEχVoYlάuoL(35,1).SyrianosznałdziełaAkylasazdzie-
dzinyteoriiretoryki,wktórychomawianebyłypodziałyistaseis.Wedługniego,Akylas
wrazzEuagorasemnpoprzezpołączeniewiedzyboskiejfilozofiizbadaniemzagadnień
związanychzestaseissformułowaliznaczniebardziejprecyzyjnedefinicjeorazpodzia-
łytwierdzeńizagadnieńretorycznych”(128,23:o6toLδśthVśκtfl;GEtl;uLXoσoutl;
śπLσtńμηVtoi;πElitῶVσtάσEωVśYκltlμtĘlVtE;GEωlńμlσLVdκlLBEσtέloU;toń;tE
ὅloU;κlitd;tῶVπloBXημάtωVśπoLńσlVtoδLlLlέσEL;;por.35,1–5;56,20–24).
PoglądyAkylasaprzywoływanesątakżewkomentarzach(niewydanych)dodzieła
OstaseisHermogenesaautorstwaGeorgiosazAleksandrii(zob.I:Georgios)iNeilosa
(Gloeckner,ss.64–71;Schilling,ss.693–702)orazwkompilacjinazywanejwliteratu-
rzeprzedmiotunthree-mancommentary”(WalzIV,ss.148,17;162,9;187,19;204,5;
por.Heath[2003b],ss.27–29).PonadtowzmiankaoAkylasiejakoautorzekomentarza
doKategoriiArystotelesapojawiasięwłacińskimtraktaciegramatycznymC.Iuliusa
Romanusa(ok.270r.),zktóregowyciągzachowałsięwArsgrammaticaFl.Sosipatra
Charisiosa,napisanymzapewnemiędzy361a363r.(Schenkeveld,s.491).Romanos,
dowodząc,żefilozofowiemająrozbieżneopinienatematdefinicjidialektyki,cytuje
kilkaznich,m.in.definicjęzkomentarzaAkylasadoKategorii(FlaviiSosipatriCharisii
ArtisgrammaticaelibriV,ed.K.Barwick,Leipzig1925,251,20–252,2).Zewzględu
nabliskośćzainteresowań,niemawiększychwątpliwości,żewzmiankataodnosisię
dotegosamegouczonego,któregonależyutożsamićzAkylasemznanymzkomenta-
rzaSyrianosa.FilozofaoimieniuAkylaswspominarównieżzrespektemProklos(In
Timaeum3,263,7);turównieżzapewnemowaoAkylasieznanymzdziełaSyrianosa,
nauczycielaProklosa(Keil,s.559;Pernot,s.320).
Sposób,wjakiSyrianoscytujeAkylasaiEuagorasa,sugeruje,żeAkylasmógł
byćuczniemtegodrugiego(jegoimiępojawiasięzawszepoimieniuEuagorasa).
SyrianosprzywołujesamegoAkylasawdyskusjachbardziejszczegółowych,aGeorgios
zAleksandriiiNeilosznajątylkoAkylasa.Dlatego,zdaniembadaczy,Syrianosorazpóź-
niejsiautorzymieliwrękujedynieutwórAkylasaiwyłączniezajegopośrednictwemzna-
liEuagorasa(Keil,ss.557–588;Pernot,s.318;Heath[2003b],ss.77–78;odmiennego
zdaniabyłGlockner,ss.66–68,70–71).Ponadto,wedługHeatha([2003b],ss.9–10),
samAkylasniebyłkomentatoremHermogenesa,aleSyrianosprzejmujeodniegodefi-
nicjeipodziały,atakżezajegopośrednictwempoznałkomentarzeMetrofanesa(zob.I:
Metrofanes2)doHermogenesa(Schilling,s.709).
Uważasię,żeEuagorasdziałałwAtenach(por.Syrianos,InHerm.II3,24),stąd
przypuszczenie,żetakżeAkylasbyłfilozofemateńskim(PLRE;Keil,s.203;Brzoska,col.
829),niemaonojednaksilnychpodstaw.
DatowanieAkylasa,podobniejakEuagorasa,pozostajeniepewne.Wiemytylko,żeau-
torzyciżylipóźniejniżHermogenes(zob.I)iMetrofanes(zob.I:Metrofanes2).Działali
więcmiędzy2poł.IIw.lubpoł.IIIw.(prawdopodobnyokresaktywnościMetrofanesa)
a437r.(śmierćSyrianosa).Gloeckner(s.69)datowałczasżyciaobunaokrespo250r.
Kennedy(s.74)twierdzi,żeniemamożliwościustaleniaichchronologiinaczasyczy
toprzedczypoPorfyriosie(zob.II).Russell(s.42)natomiastdatujeobunaIIIw.
OstatnioPernot(s.319)ostrożnieumieściłichwIVw.,uważającAkylasazamłodszego:
nonpeutplacerEvagorasetsonsuccesseurAquilaauIVe”.Kierujesięprzytymargu-
mentacjąKeila,któryzaproponowałdatowaniedziałalnościAkylasamiędzy330a365r.,
skłaniającsiękugórnejgranicy,aEuagorasa–opokoleniewcześniej.TakadatacjaKeila
opierasięnaidentyfikacjiwspomnianegoprzezEuagorasa(Syrianos,InHerm.II3,23)
