Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
chceichujawnić?Zdaniemniektórychautorówmożemyodnaleźćwłaściwy
sposóbpostępowaniawtychsytuacjach,będzieonjednakwjakimśsensie
moralnienegatywny.Innipowiedzą,żeistniejejedynewpełnisłusznewyj-
ścieztegorodzajusytuacji.Poprzedstawieniuwspółczesnejdebatywokół
tegozagadnieniaprzejdędoszczegółowejanalizytakzwanychczynówmie-
szanychnagruncieetykiArystotelesa.Zobaczymy,czyStagirytadostrzega
problembrudnychrąk,ajeślitak,tojakieproponujerozwiązanie.Następnie
wkontekścieproblemubrudnychrąkanaliziezostanąpoddaneszlachetne
kłamstwaPlatona,powstajebowiempytanie,jakfilozof,będącypolitykiem
widealnejpolis,możesięposunąćdokłamstwa.
Przywołującobiegowąopinięgłoszącą,żemoralność,choćpowinna,nie
odgrywaszczególnieistotnejroliwpolityce,należyzwrócićuwagę,żedoty-
czyonawyłączniepolityków.Wrzeczywistościpolitycznejdziałająjednak
takżenzwykliludzie”
,awięcniepolitycy,aleci,którzynaprzykładnanich
głosują.Refleksjamoralnamożedotyczyćtakżeich.Powstajepytanie,czy
obywateldanegokrajujestznimpołączonywięzamioznaczeniumoralnym,
czyjestmoralniezobowiązanydoposłuszeństwapaństwuiwspieraniajego
instytucji.Jesttoproblempolitycznegozobowiązania,którewrazzobywatel-
skimnieposłuszeństwembędąstanowićtematrozdziałuIII.Pozarysowaniu
samegozagadnieniabędękolejnoanalizowałróżnesposobyuzasadnienia
tegozobowiązania,nawiązującprzytymdopierwszegodziełapodnoszące-
gotękwestięwnaszymkręgukulturowym,czylidoPlatońskiegoKritona.
Następniezaproponujęinterpretacjęsłynnegopowrotufilozofówdojaskini
wPaństwiewłaśniezperspektywypolitycznegozobowiązania.Poprzedsta-
wieniupoglądówArystotelesaprzejdędokolejnegozagadnienia,jakimjest
obywatelskienieposłuszeństwo.Oilepierwszaczęśćtraktujeomoralnym
uzasadnieniuposłuszeństwawobecpaństwa,otyledrugaodwracaproblem.
Możesiębowiemstaćtak,żeuznamyposłuszeństwowzględemjakiegośpra-
wazaniemoralne.WtymkontekściepragnęsięskupićnastosunkuSokratesa
doprawanaprzykładzieObronySokratesaiKritona,gdyżpomiędzytymi
dialogamiistniejepozornasprzecznośćwpodejściuSokratesadoposłuszeń-
stwawobecprawa.Analizapozwolinaodrzucenieobiegowegopoglądu,ja-
kobywKritonieSokratesargumentowałzapełnymposłuszeństwemwobec
władzypolis.
RozdziałIVtraktujeopolitycemiędzynarodowej.Bardzoczęstomoż-
nasięspotkaćzopinią,żeoilewpolitycewewnętrznejobowiązująpewne
standardymoralne,otyleznikająonenazewnątrzpaństwa,awięcnaare-
niemiędzypaństwowej.Poglądtenbierzesięzprzekonania,żewpolityce
zagranicznejniemastandardówetycznych,niemabowieminstancji,która
byjenadawała:niemamiędzynarodowegoLewiatana.Stanowisko,zgodnie
zktórymuważasię,iżrefleksjamoralnaniemadużegoznaczeniawpolityce
