ROZDZIAŁ1
Genezaiprognozawspółcześnie
zachodzącychiprzyszłychzmian
wkształceniuiudzielaniupomocy
psychologiczno-pedagogicznejdzieciom
zespecjalnymipotrzebamiedukacyjnymi
JużpodkoniecubiegłegowiekuJacquesDelors,wkońcowymraporciekomisjizajmującej
sięzagadnieniamiedukacjiprzyUNESCOzatytułowanymEdukacja.Jestwniejukrytyskarb,
podkreślał,żekluczemdobramXXIw.jestkoncepcjaedukacjiprzezcałeżycie.Zwracał
uwagęnato,żeprawodoedukacjistanowiniezbywalneprawokażdegoczłowieka.Od
publikacjiraportupowszechnieprzyjętoczterypodstawowefilaryedukacji,ukierunkowu-
jąceuwagęodbiorcównafakt,żeniemaonasłużyćtylkozdobyciuwiedzy(„uczyćsię,aby
wiedzieć”),lecztakżerozwojowikażdejjednostki(„uczyćsię,abybyć”),uczeniusię,jakdzia-
łaćnabaziezdobytejwiedzy(„uczyćsię,abydziałać”),orazumiejętnościwspólnegożycia
wspołeczeństwie,wjegolokalnymiglobalnymwymiarze(„uczyćsię,abyżyćwspólnie”).
Założeniaraportusąpodstawowymtłem(choćniejedynym)dlarozważańpodejmowanych
wniniejszejpublikacji.Ichoćwymaganiastawianewspółczesnemunauczycielowiwpolskiej
szkolepowszechnejwciążjeszczeznaczącoodbiegająodpostulatówzawartychwraporcie
Delors’a,nieoznaczato,żeniemawśródwspółczesnychnauczycielitakich,którzytychpo-
stulatówwswoichdziałaniachpedagogicznychnierealizują.
„Uczeniesię,abywiedzieć”toprzedewszystkimdążeniedoopanowywanianarzędzi
wiedzy,anietylkojejposzerzania.Ważniejszepowinnobyćzatemto,żeuczeństopniowo
zdobywanowekompetencje,niżto,najakimsąonepoziomie.Wiedzaewoluuje,zmienia