Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Miećswójrytmidziałaćwrytmie–tobyćzdrowym.Aleniekażdyrytmjestwłaściwy.
T
eoriazarazków–izwiązanezniąodkryciawdziedziniehigieny,szczepieńorazantybiotyków–stanowiła
przełomwrozwojumedycynyubiegłegowieku.Pozwoliłaonazapobiegaćchorobomzakaźnymidoprowadziła
donajbardziejspektakularnegozwiększeniadługościżyciawcałejhistoriiludzkości.Ależyćdłużejniezawsze
oznaczażyćzdrowiej.Przeciwnie:wdzisiejszychczasachjesteśmyświadkamigwałtownegowzrostuliczby
przypadkówprzewlekłychchoróbtakciała,jakiumysłu,zaczynającychsięjużwewczesnymdzieciństwie
itrwającychażpowiekpodeszły.Naszczęściezaczynamyrozumiećprzyczynę:naszwspółczesnystylżycia
naruszagłębokozakorzeniony,pierwotnyprzepisnazdroweżycie.
Obserwacje,jakiejaimoikoledzybadaczedziałającynaniewielkimpoletkubiologiirytmuokołodobowego
poczyniliśmyprzezostatniedwadzieścialat,radykalniezmieniająrozumienieoptymalnegofunkcjonowaniaciała
iumysłu.Naukaorytmieokołodobowymjestobecnieinterdyscyplinarnądziedzinąwiedzybędącejprzedmiotem
zainteresowaniabiologów,fizjologówtreningu,matematyków,psychologów,badaczysnu,specjalistów
wzakresieżywienia,endokrynologów,okulistów,genetyków,onkologów–inanichlistasięniekończy.
Pracującwspólnie,odkryliśmy,żeodpowiednierozłożeniewczasienaszychcodziennychczynności
–idokonaniekilkuprostychzmianwstylużycia–tokluczdoodzyskanianaturalnegorytmu.Zpewnością
będzietokolejnarewolucjawopiecezdrowotnej.Chciałbymzatemzaprosićciędolektury,byśmógłdowiedzieć
się,coodkryłemwwynikuswoichbadańorazpracyznajwybitniejszymiumysłamidziałającymi
wwymienionychwyżejdziedzinach.Nazywamto„kodemrytmuokołodobowego”.Mojeporady,jakdokonać
niewielkichmodyfikacjiwcodziennychprzyzwyczajeniachdotyczącychsnu,posiłków,pracy,nauki,treningu
ioświetleniadomu,pozwoląciznaczącowpłynąćnawłasnezdrowiewkażdymwymiarze.Wgruncierzeczy
korzyści,jakiedziękitemuodniesiesz,będąowielewiększeitrwalszeniżefektyzażywaniajakichkolwiekleków
czystosowaniaspecjalnejdiety.
Orytmieokołodobowymmogłeśjużkiedyśsłyszeć.NagrodaNobla,którąw2017rokuprzyznanozaodkrycia
natympolu,byławyrazemuznaniadlatychbadańiichpotencjalnegowpływunanaszezdrowie.Alejeślinic
otymniewiesz,nieprzejmujsię–koncepcjajestbardzoprosta.Rytmokołodobowytopoangielskucircadian
rhythm;termincircadianpochodziodłacińskichsłówcirca–„dokoła”lub„około”,idiēm–„dzień”1.Rytmy
okołodobowetorzeczywisteprocesybiologiczne,któreuwidaczniająsięcodzienniewżyciukażdejrośliny,
zwierzęciaiczłowieka.Uróżnychgatunkówrytmytesązbieżne,arządząnimiwewnętrznezegarynazywane
okołodobowymilubbiologicznymi.Sąoneczymśzupełnieinnymod„tykającegozegarabiologicznego”,który
możeszmiećnamyśli,gdymartwiszsię,czyzdążyszmiećdzieci,zanimosiągnieszpewienwiek.Jakdowiesz
sięzniniejszejksiążki,niemalkażdaznaszychkomórekwykorzystujejedenzopisywanychzegarów,asąone
zaprogramowanewtakisposób,byoróżnychporachdniainocywłączaćiwyłączaćtysiącegenów.
Genytewpływająnakażdyaspektnaszegozdrowia.Dlaprzykładu–gdyjesteśmyzdrowi,wnocydobrze
śpimy.Oporankubudzimysięrześcyipełnienergii,gotowizabraćsiędopracy.Naszejelitafunkcjonują
najnormalniejwświecie.Odczuwamyzdrowygłód,anaszumysłjestjasny.Popołudniumamysiłę,aby
ćwiczyć.Wieczoremzaśjesteśmywystarczającozmęczeni,bybezkłopotuzasnąćponownie.Gdyjednak
tecodziennerytmyzostanązaburzonezaledwienadzieńczydwa,naszezegaryniemogąwysyłaćgenom
prawidłowychinformacji,przezcociałoiumysłniesąwstaniefunkcjonowaćtakdobrze,jakbyśmychcieli.
Jeślitezaburzeniatrwająkilkadni,tygodnilubmiesięcy,możemypaśćofiarąnajrozmaitszychinfekcji
idolegliwości–odbezsenności,poprzezzespółnadpobudliwościpsychoruchowejzdeficytemuwagi(ADHD),
depresję,stanylękowe,migrenę,cukrzycę,otyłość,chorobyukładukrążenia,ażpodemencję,anawetraka.
Naszczęściełatwojestzgraćsięzeswoimrytmemnanowo.Możemydostroićnaszezegarywciąguzaledwie
kilkutygodni.Odzyskującrytmokołodobowy,jesteśmywstaniecofnąćskutkiniektórychchoróblub
