Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Spoiwagipsowewbudownictwie
11
2.Historiagipsu
2.1.Ryshistorycznystosowaniaiprodukcjispoiwgipsowych
naświecie
Gipsjestskałąnaturalną,którawytrąciłasięjakomorskaskałaosadowawewcze-
snychepokachgeologicznych.Złożagipsupowstałygłówniewmiocenieicechsztynie
(około200-100mlnlattemu)[1].
Wewczesnymokresiecywilizacjibudowlepowstawałyprzeznakładanienasie-
bieciężkichblokówskalnych,któretrzymałysiętylkodziękisiletarcia.Takpowstały
naprzykładsłynnebudowlewMykenach.Wrazzrozwojemcywilizacjizaczętostoso-
waćróżnemateriaływiążące[2].Odkryciemateriałówwiążącychmogłomiećmiejsce
wówczas,gdyczłowieknauczyłsięposługiwaćogniem.Prawdopodobniejużwtedy
zauważono,żerozdrobnionykamieńgipsowylubwapiennypochodzącyzmiejsca,
wktórymrozniecanoognisko,wykazujepozmieszaniuzwodązdolnośćwiązania
itwardnienia[3].
Gipsbyłstosowanywpostacizaprawyjużwczasachstarożytnych.Gipsnazywano
gatchwPersji,gypsoswGrecjiigypsumwstarożytnymRzymie.
Najstarsześladyzastosowaniategosurowcasięgają6500rokup.n.e.izostałyod-
krytewAnatolii(AzjaMniejsza)przezarcheologówbadającychfreskizczasówneoli-
tycznejspołecznościzokolicÇatal-Höyük(dzisiejszaTurcja).Gipsjużwtedybyłwy-
korzystywany(posproszkowaniuizmieszaniuzwodą)jakotynkijednocześniepod-
łożepodfreski.
Około3200r.p.n.e.naobszarzeMezopotamiiistniałyjużmiasta-państwa,jakUhr,
Urukiinne,wktórychbudowanoświątyniezpłytgipsowychodlewanychwfor-
mach[1].
SpoiwemgipsowymposługiwalisiętakżestarożytniEgipcjanie.Wewczesnychgro-
bowcachegipskichścianybyłypokrywanemasąskładającąsięzwapnaigipsu,awy-
kończonąpowierzchnięczęstomalowanoidekorowano.Przykłademzastosowaniaspo-
iwagipsowegojestpiramidaschodkowaDżosera(Dżesera)wSakkarzekołoMemfis
(fot.2.1.),zokoło2650r.p.n.e.Piramidamawymiarypodstawy125×109morazwyso-
kość62,3m[4].
StarożytniEgipcjaniestosowaligipsbudowlanyjakospoiworównieżwpiramidach
wGizie(ok.2560r.p.n.e.)-fot.2.2.
