Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Społeczeństwoinformacyjne
Wepoceagrarnejnajważniejszymatrybutemczłowiekabyłasiłafizyczna.Im
człowiekbyłsilniejszy,tymwięcejmógłdlasiebiezdobyć.Pracochłonnączynność
należałowykonaćsamodzielnielubwynająćdotegoceluinnychludzi.Wprzypadku
klasyniższejdziękisilemięśnimożnabyłozdobyćdlasiebiedobralubprzywileje.
Wprzypadkuklasywyższejsiłaprzejawiałasięwwielkościprzynależnychziem
iliczbiepoddanych,którzychcielipracowaćiżyćnaziemiachmonarchylubmożno-
władcy,orazwliczbierycerzygotowychwalczyćujegoboku.
Naukamiaławówczasinneznaczenieniżdzisiaj.Naukąbyłaretoryka,logika,
gramatyka,muzyka,taktykawojenna,aichuzupełnieniemrzemiosło:garncarstwo,
kowalstwo,stolarstwoczyszewstwo.Wiedzęprzekazywanozapomocąksiąg,wów-
czasrzadkichibardzokosztownych,bowiemtworzonebyłyręcznie.Każdyegzem-
plarzwykonywanybyłzwłaściwądawnymrzemieślnikomstarannością.Tworzącyje
zakonnicydbalizarównoostarannetechniczniewykończenie,jakistronęestetyczną,
dobieralimateriały,zdobieniaiokucia.Tworzenieksiągtrwałobardzodługo,często
wielelat.KsięgipowstającewEuropiezapisanebyłypołacinieiprzechowywane
wbibliotekachzakonnych.Donaukizawartejwksięgachdostępmiałazatemwąska
grupaludzi,główniemnisiimożnowładcyzainteresowaninauką.
Wiedzępraktycznąposiadalimistrzowierzemiosła.Wrękachmistrzaskupiały
sięwtedytrzyrole:twórcy,użytkownikaiprzekazicielawiedzy.Jakotwórcanowych
technologiibyłtwórcąwiedzy,ponieważwytwarzałproduktyiusługi,czylibyłrów-
nieżużytkownikiemwiedzy,ajakonauczycielczeladnika–przekazicielemwiedzy.
Zdobywaniewiedzypraktycznejtrwałowtedynawetpółżycia,bowiemuczniowie
uczylisięnowychumiejętnościprzeznaśladowanieswoichmistrzów,aciniebyli
zainteresowanizbytszybkimprzekazaniemichwiedzy.Zatemrozwójspołeczeństwa
agrarnegoblokowałbrakprzekazuwiedzyteoretycznejipraktycznej.
Wkapitalizmieczłowiekprzestałbyćźródłemenergii,istraciłatrybut,który
wcześniejstanowiłojegoprzydatnościdlaspołeczeństwa.Lepszymźródłemenergii
stałysięmaszynynapędzanesilnikamiparowymi.Ważniejszaodsiłyfizycznejza-
częłabyćinteligencjarozumianajakozdolnośćpodejmowaniawłaściwychdecyzjina
podstawieposiadanejwiedzy.Wpracachfizycznychczłowiekamogłyzastąpićma-
szyny,którewykonywaływieleczynnościtaniej,szybciejidokładniej.Ludzkainteli-
gencjabyłakoniecznadowymyślanianowychprzedsięwzięć,alerównieżdoposłu-
giwaniasięmaszynami,korzystaniaznowychdóbrkonsumpcyjnychtakich,jak
samochódczytelewizor.
Wczasachrewolucjiprzemysłowejzaczęłypowstawaćszkołypowszechne,za-
temdostępdowiedzybyłjużłatwiejszy,awkońcowejfaziekapitalizmunawetpo-
wszechny.Edukacjanapoziomiepodstawowymbyławdużymstopniufinansowana
ześrodkówpublicznych.Wiedzanieznajdowałasiętylkowgłowachmistrzówczy
wtrudnodostępnychksięgach.Powynalezieniudrukuksiążkizaczętowydawać
wwieluegzemplarzach,auschyłkukapitalizmustałysiępowszechniedostępne.
