Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.IdeanarodueuropejskiegowobeckoncepcjiobywatelstwaUniiEuropejskiej
treścikulturowychczymitów.Ideaobywatelstwaeuropejskiegopojawiłasięnajpierw
wdoktrynieprawnopolitycznej,apróbęjejwcieleniawżyciepodjętowsystemie
RadyEuropy70.Niepowodzenietejpróbyniespowodowałozarzuceniesamejidei,
odżyłaonawobszarzeprawnymWspólnotEuropejskich71.Przełomemwdążeniu
70JakotwórcęnowoczesnejideiobywatelstwaeuropejskiegowskazujesięzwykleRogeraPicar-
da,profesoraprawamiędzynarodowegoprywatnego,któryswojerozwiązaniaprezentowałpoczątkowo
wprasieStanówZjednoczonych.Wystąpiłonzinteresującąideąnmiędzyobywatelstwaeuropejskiego”
pojmowanąjakonczasowąnaturalizację,którejskutkiemjestuzyskaniewszystkichobowiązkówipraw
obywatelskichprzezcałyokreszamieszkiwanianaterytoriumjednegozpaństwzrzeszonychweuro-
pejskiejuniipolitycznej”.ZdaniemR.Picardaprawatemiałybyćprzyznawanestopniowowrazzpo-
stępemwprocesieintegracjieuropejskiej.Zwracałonuwagę,żewarunkiemichprzyznawaniawinna
byćunifikacjanormetycznychorazprawapublicznegoiprywatnegowpaństwachtworzącychUnię
Europejską.Jestrzecząciekawą,iżwramachsystemuRadyEuropy,wwyrokachEuropejskiegoTrybu-
nałuPrawCzłowiekawielokrotniepodkreślano,iżbrakeuropejskiegostandardumoralności(por.Kin-
groveprzeciwkoWielkiejBrytanii,orzeczeniez25listopada1996r.,RJD1996VI,EuropejskiTrybunał
PrawCzłowieka.Orzecznictwo,t.2Prawodożyciaiinneprawa,oprac.M.A.Nowicki,Kraków2002,
s.1112-1118;MülleriinniprzeciwkoSzwajcarii,orzeczeniez24maja1998r.,A.133,tamże,s.994-999;
KokkinakisprzeciwkoGrecji,orzeczeniez25maja1993r.,A.260-A,tamże,s.918;OpenDooriDublin
WellWomenprzeciwkoIrlandii,orzeczeniez29października1992r.,A246,tamżes.1040-1043).Tak
więcsystemRadyEuropyniespełniateoretycznegowarunkupowstaniajednolitejkoncepcjimoral-
ności,jakisformułowałR.Picard.Jest,oczywiście,dyskusyjne,czytenwarunekjestwogólerealnie
możliwydospełnienia.WedługzałożeńR.PicardanajpierwpaństwazrzeszonewUniiEuropejskiej
miaływzajemnieprzyznaćswoimobywatelomprawaiwolnościosobiste,prawapolityczne,takiejak:
wolnośćsłowa,zrzeszaniasię,zgromadzenia,swobodaporuszaniasięiosiedlania.Prawawyborcze
uzależnionebyćmiałyodspełnieniawymogówpaństwapobytu.Inneprawa,jaknp.prawowłasności,
prawodopracyczyprawodosądu,miałybyćprzyznawanepodwarunkiemrespektowaniasuwerenno-
ścipaństwapobytu.AnalizęzałożeńR.PicardaprzynosistudiumC.Mika,Obywatelstwoeuropejskie
wświetleprawawspólnotowegoimiędzynarodowego,nToruńskiRocznikPrawCzłowiekaiPokoju”,
Toruń1993,z.2,s.64in.Zob.takżeC.Close,TheConceptofcitizenshipintheTreatyonEuropean
Union,nCommonMarketLawReview”1992,nr2,s.1137-1169.Por.takżeS.Konopacki,Obywatelstwo
europejskiewkontekścieczłonkostwaPolskiwUniiEuropejskiej,UniwersytetŁódzki,Łódź2005,pas-
sim;IdeeR.PicardausiłowanowcielićwżyciewramachsystemuRadyEuropynaKongresieHaskim
w1948r.,kiedytowieludelegatówz16państwdomagałosięm.in.przeniesieniasuwerennychpraw
nafederacjęeuropejską,powołaniazgromadzeniaeuropejskiegoiuznaniakartyprawczłowieka,któ-
rejprzestrzeganiebyłobypoddanekontrolieuropejskichtrybunałówsprawiedliwości.Wwynikuopo-
ruWielkiejBrytaniiipaństwskandynawskichniedoszłodorealizacjitychkoncepcji.W.Weidenfeld,
W.Wessels,EuropaodAdoZ.Podręcznikintegracjieuropejskiej,NiezależneWydawnictwoWokół
Nas,Gliwice1995,s.290-291.Por.takżeJ.Łaptos,W.Prażuch,A.Pytlarz,HistoriaUniiEuropejskiej,
WydawnictwoAlbatros,Kraków2003,s.59in.;K.Wiaderny-Bidzińska,PolitycznaintegracjaEuropy
Zachodniej,WydawnictwoAdamMarszałek,Toruń1999,s.27in.Weszłyonejednakwskładprogra-
muRuchuEuropejskiego,prywatnego,ponadpartyjnegozjednoczeniaorganizacjidziałającychnarzecz
jednościiintegracjieuropejskiej.H.Brauner,J.H.C.Molenaar,DieEuropäischeBewegung(w:)W.We-
idenfeld,W.Wessels(wyd.),JahrbuchderEuropäischenIntegration1988/89und1991/92,Bonn1992.
71Przezwielelatwtekstacheuropejskiegoprawawspólnotowegopojęcienobywatelstwaeuro-
pejskiego”niepojawiasię,aaktynormatywneposługująsięterminemnnarodowości”,widzącwnim
nustalonysamodzielnieprzezpaństwaczłonkowskiefaktpowiązaniaprawnegojednostki(osobyfi-
zycznejlubprawnej)ztympaństwem”.J.Galster,C.Mik,Podstawyeuropejskiegoprawawspólno-
towego.Zaryswykładu,Toruń1998,s.193.JakzauważyliA.CieleńiA.Szymański,pojęciennaro-
39
