Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-559-9
Wprowadzenie
13
zasadniczoróżnejwstosunkudopolskiejiwschodnioeuropejskiejspecyfiki,
rzeczywistościspołecznejikulturowej.
Jużnawstępiepragnępodkreślić,żeniezakładam,iżPolskalubinnekraje
EuropyŚrodkowo-Wschodniej,przynajmniejwnajbliższejprzyszłości,stanąsię
społeczeństwamiwielokulturowymi.Przeciwnie,wpracystaramsięuzasadnić,
żewielokulturowespołeczeństwakrajówEuropyŚrodkowo-Wschodniejtoco
najmniejodległaperspektywa,któramożesięspełnić(aleniemusi)przyzałożeniu
sukcesywnegorozwiązywaniawieluzadańiproblemówdotyczącychkształtowa-
niamiędzykulturowegowspółżyciawobrębieposzczególnychpaństwispołe-
czeństw.Niektórewskazywanewpracypostulatyiuwarunkowania,przykładowo
takiejak:zasadniczaredukcjanadrzędnejpozycjinarodudominującegowpań-
stwielubautonomianaroduireligiiwzględempaństwa,zdzisiejszegopunktu
widzeniawydająsięniemalniemożliwedospełnienia.Jednakżeprzyzałożeniu,że
wybórdemokratycznegorozwojupaństwaispołeczeństwajestzjawiskiemtrwa-
łymidługookresowym,możnaoczekiwaćposzukiwańnowatorskichrozwiązań
demokratycznychtakżewsferzekulturowej.
Mojezaangażowaniewtematykęwielokulturowościwiązałosięjednak
zrównoległymuświadamianiemwielościszans,jakiestwarzajużsamadebata
nadwielokulturowością,atymbardziej-wprowadzaniekonkretnychrozwiązań
praktycznych.Motywacjądobadańnadwielokulturowościąbyłotakżeprzekona-
nie,żejesttonowaformułateoretyczna,którawynikazsamejistotydemokracji,
amianowiciedotyczyposzukiwańoptymalnychodpowiedzinapytanie,naczym
polegademokracjawsferzekulturowej.Wielokulturowośćprzedstawiamwwersji
iperspektywienormatywnej,któradotyczykonstruowaniatraktowanegojakolep-
szegospołeczeństwaprzezposzerzeniedemokracjinasferękulturową.Jednymze
scenariuszydalszegorozwojujestkonstruowaniespołeczeństwawielokulturowego.
Zkoleibadanianadpograniczamiprowadziłemiprowadzęnadalprzynaj-
mniejodpoczątkulat80.,wtymszczególnienadwschodnimpograniczemRzecz-
pospolitejPolskiej.Jednymzpodstawowychwniosków,jakiewynikałyzbadań
nadpograniczami,byłotwierdzenie,żesątoobszaryspołeczneikulturowezależ-
ne,żeniesposóbzrealizowaćokreślonychzmiannapograniczachbezprzeobrażeń
całegospołeczeństwa.Wobectegoscenariuszeprzeobrażeńwspołeczeństwie,
związanezwyboremkoncepcjiwielokulturowości,stanowiąmoimzdaniemstra-
tegicznykierunekdziałańzmierzającychtakżedoupodmiotowieniapograniczy,
doszerszego,bardziejdemokratycznego,godnegowłączeniaichmieszkańcówdo
społeczeństwawiększościowego,którenastępniesukcesywniemożetracićswoją
pozycjędominującą.Pragnęwtensposóbwłączyćsiędodebaty,abyniezależnie
odpanującejmodylubjejbraku,zastanowićsię,jakiepostacispołeczno-kulturo-
wegowspółżyciaprzedstawicieliróżnychkulturwjednymspołeczeństwie,awięc
jakiewzorceintegracjimiędzykulturowejsąpożądane,możliweoraz-przynaj-
mniejkierunkowo-jakjeosiągnąćwpraktyce?
