Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
ucznia,jakieoczekiwaniawplatająwsiećcodziennościedukacyjnej.Wychodząc
odtradycyjnychparadygmatów,wyznaczającychkulturowyihistorycznyhoryzont
rozumieniarelacjijednostka-społeczeństwo,anaparadygmatachwspółczesnych
kończąc,otwierapoledodalszychteoretycznychiempirycznychustaleńnatemat
społecznegokonstruowaniaroliucznia.
MartaKrasuska-Betiukwrozdzialept.Instytucjonalnyiosobowościowywymiar
roliuczniawskazujenoweaspektyroliucznia,zarównotezinstytucjonalnego
wymiarujejpełnienia,awięcnakazyzewnętrznewobecjednostki,jakitezwymiaru
osobowościowego,któryobejmujesposobypojmowaniaczyinterpretowaniaprzez
jednostkęprzydzielonychjejspołeczniezadań.Elementeminstytucjonalnego
aspekturoliuczniasąoczekiwaniapodmiotówdecydującychoformalnymkształ-
cienauczania-ekspertówedukacyjnych,pracownikówadministracjioświatowej
iwładzsamorządowych.Oczekiwaniatesąsformułowanewpodstawachprogra-
mowych,dokumentachokreślającychobszaryizakresystandardówosiągnięćidia-
gnozszkolnych(standardbasededucationmodel).Najczęściejoczekiwaniawobec
roliuczniasąkomunikowaneprzezformowaniekoncepcjigotowościszkolnej,
którenadająjejcharakternormalizujący,zamykającniejakorozwójdzieckawokre-
ślonychramach.Mentalne(utrwalonewdyskursiepedagogicznym)imaterialne
(utrwalonewświadomościpotocznej)atrybutyroliuczniasątakżeprzedmiotem
namysłupodejmowanegowopracowaniu.
Owocnąperspektywęogląduszkołyumożliwiaantropologiaedukacjiiwywo-
dzącasięztegonurtuetnografiaedukacyjna.Autorkaprzywołujeklasycznąpracę
PeteraMcLarenapoświęconąstatusomuczniawszkolnejrzeczywistości,lokującą
formyjegobytowanianapograniczukulturyszkołyikulturyulicy,którastanowi
ważnykontekstdlarozważańnatematszkolnejnaukikompetencjipiśmiennych,
konformizmuioporuuczniowskiego.Antropologiczneujęcieszkolnychpraktyk
językowychipiśmiennościzaproponowaneprzezkulturoznawców(GrzegorzGod-
lewski,MartaRakoczy)znacznieposzerzapoleoglądusytuacjidzieckaprzygotowy-
wanegodorozpoczęciaedukacjiformalnejpoprzezidentyfikacjępolitykedukacyj-
nychzorientowanychnarozwójpiśmiennościtakżepozaszkołą.Wczesnoszkolny
treninggrafomotoryczny,praktykiczytaniaipisanianiesąspołecznieneutralne,
ucieleśniająokreślonykulturowohabitus.Nabyciezłożonychkompetencjipiśmien-
nychwszkolegwarantujesukcesedukacyjnydziecka,dlategosocjalizacjadokultury
piśmiennejrozpoczynasięwewczesnymdzieciństwie,wdomu,wrodzinieizabawie.
Osobowościowadefinicjaroliodnosisiędoperspektywyjednostkowej-
możemyprzyjąć,żekażdaosobaodczytujeiinterpretujewymogiroliinaswójspo-
sóbrealizujewizjęsamegosiebiewroli,indywidualniewartościujeiwybierastrate-
gieadaptacjidoszkolnejrzeczywistości.Tenwymiarpełnieniaroliokreślastopień
zespoleniajednostkiznakazamiroli,różnicujestopniezgodnościzwymogamispo-
łecznymiorazstopieńzaangażowaniawpełnienieroli.Różnorodneczynnikioso-
bowościoweułatwiająselekcję,kreacjęisyntezęokreślonychformadaptacji,aleczy
takjestwedukacjiwczesnoszkolnej?Wjakimstopniunauczycielskieoczekiwania
10
