Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
wobecdzieciwywołująichzachowaniakonformistyczneioporowe?Wklasach
wyższychuczniowskiekulturykonformizmuioporuwobecszkołyodzwierciedlają
faktycznesposobypełnieniaroliucznia,podobniejakstyleradzeniasobieuczniów
wszkolnejrzeczywistości.Doświadczanieroliucznia,rozumianejakobyciewroli,
byłoprzedmiotemzainteresowanianielicznejgrupypolskichpedagogów(m.in.
AlicjiJurgiel,AgnieszkiNowak-Łojewskiej,BożenyDuszy,WiesławyMartyniuk),
częściejprzedmiotembadaństawałasięszkołajakoprzestrzeńróżnorodnych
doświadczeń(np.przemocy),niemniejjednakautorkarozdziałuuznałazawarte
przytoczeniawnioskizwybranychbadańwfunkcjiegzemplifikacyjnej.
KolejnedwarozdziaływproponowanejCzytelnikowipublikacjimającharak-
terempirycznychraportówipogłębionychinterpretacjiwynikówbadańwłasnych
zudziałemuczniów,nauczycieliirodziców.
MonikaKupiecwrozdzialept.Uczeńwstrukturzeoczekiwańnauczycieliiszkoły
podejmujepróbęopisunauczycielskichoczekiwańwobecucznia,akcentującich
uwikłaniewoczekiwaniasystemowe.Wprzyjętejprzezautorkęperspektywieuczeń
konstruujeswojąwiedzę,obrazświataisiebie,rekonstruujeswojedoświadczenia
wrzeczywistościkonceptualizowanejprzeznauczyciela.Tooddziaływanianauczy-
ciela(jegosposóbmówieniaidziałania)wyznaczająostatecznieramydlakonstru-
owaniaroliucznia.Abywyjaśnićtenproces,autorkasięgadoteoriikodówBasila
Bernsteina.Zauważa,żeuczeńprzyswajakonkretnereguływrazztransmitowaną
wiedząwprogramienauczania,pedagogiiiocenianiu.Wtejteoriiupodstawdanego
modelunauczaniależykonkretnykodedukacyjny,określający,cojestprawomocne
(cojestwiedząszkolną),acoprawomocneniejest(coniejestwiedząszkolną)oraz
wjakisposóbpowinienprzebiegaćuprawomocnionyprzekazwiedzy(jakiesąspo-
łeczneoczekiwaniawobecsposobutransmisjiwiedzywszkole).Autorkabardzo
wyraźniedefiniujeoczekiwaniaspołecznewobecpraktykiszkolnej(zachowania
ikomunikowaniepodmiotówedukacji),sposobuorganizacjiprocesunauczaniaoraz
roliuczniainauczyciela.WedługBernsteinatooczekiwaniaspołeczne,determino-
waneprzyjętymobrazemucznia,leżąupodstaworganizacji,transmisjiioceniania
wiedzywszkole,gdyżprocesedukacyjnyjestczęściążyciaspołecznego.
Autorkaumiejscawianauczycielskieoczekiwaniawobecucznia,któreujawniają
sięwbezpośredniejinterakcjiwklasieszkolnej,wostatnimpoluichtransmisji.
Jesttopolemającepewnąautonomię,wktórejsubiektywnewyborymajądecy-
dującywpływnato,czegouczeńdowiadujesięosobieostatecznie.Oczekiwania
nauczycieliwdyskursywno-analitycznejperspektywiestanowiądlaautorkiszcze-
gólneźródłowiedzy.Analizującwperspektywiefenomenograficznejwypowiedzi
nauczycielidotycząceoczekiwańwobecucznia,odkrywaonanauczycielskiesądy
istopieńichuwikłaniawoczekiwaniasystemowe,leczprzedewszystkim-dociera
dospołecznychprzekonańdotyczącychroliucznia.
EdytaĆwikławrozdzialept.Ocenaopisowajakonarzędziekontrolidzieckawroli
uczniaanalizowanąproblematykębadawcząosadzawteoriidyskursu,porządkując
jąwokółpytańoto,jakiewzorcepodmiotowościdziecka,uczniaikolegieksponują
11
