Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bosądzimy,żekiedyśmogąprzydaćsięnaszejpamięci.Chwiletriumfu
przeżywanpapierowapamięć”(Nora1989).Specjaliścipoliczyli,żelicz-
badokumentówzgromadzonychwpublicznycharchiwachpowiększyła
sięwostatnichdekadachtysiąckrotnie.Tradycyjnapamięćznikła,amy
czujemypotrzebęgromadzeniafragmentów,raportów,dokumentów,
obrazów,rozmów,jakichkolwiekznakówczegoś,cobyło.Niewiemy,
copowinniśmyzapamiętać,więcchronimyprzedzniszczeniemiza-
pomnieniem,cosięda.Pamięćzmaterializowałasięwdokumentach
iobiektach,wewszystkim,comożebyćarchiwizowane.Dawniejistnia-
łytrzyźródłaarchiwizowania:wielkierody,Kościołyipaństwo.Dzisiaj
właściwiekażdymoże,jeślichce,zapisywaćswojeiinnychżycie,nietyl-
koci,którzyodgrywaliwhistoriiważnąrole,aleichsłużący,sekretarze,
trenerzy,gwiazdypopkulturyitp.Gdybyprześledzićdziałanieinstytucji
zapisującychgłosyzprzeszłości,touświadomimysobie,żeniejestto
jużmniejlubwięcejspontanicznezapisywaniepamięci,alewykalku-
lowanyproces,selekcjonujący,wartościującyuciekającąiprzemijającą
pamięćoprzeszłości.
Przejściezpamięcizbiorowejdohistoriiwymagaodkażdejgrupy
redefiniowaniatożsamościprzezodwołaniesiędoprzeszłości.Każdy
wtedystajesięswoimhistorykiem.Równieżposzczególnedyscypliny
naukowesamezajęłysięswojąhistorią,socjologowie,aniehistorycy
pisząhistorięswejdyscypliny,zaśantropologowiedoszukująsięswoich
korzeniwXVI-wiecznychkronikachkolonialnychadministratorów.Ci,
którzyznajdowalisiępozaoficjalnąhistorią,gwałtowniepoczulipotrze-
bęodgrzebywaniaswojejprzeszłości.Praktyczniekażdagrupaspołeczna
lubetnicznaposzukujeswoichkorzeniitożsamości.Procestenwidocz-
nyjestwwiększościspołeczeństw.Wostatnimczasiepojawiłosięwiele
pozycjiksiążkowych,częstoocharakterzeinstruktażowym,jakodnaleźć
swoichprzodków.Ba,istniejąwyspecjalizowaneinstytucjeposzukujące
naszychkorzeniiniemyślętutylkootychznanychoddawnaźródłach,
jakarchiwapaństwoweczyksięgikościelne,aleowyspecjalizowanych,
profesjonalnychfirmach,którenaszperaniuwprzeszłościpostanowiły
zrobićbiznesimająwieluklientów.Zresztązapotrzebowaniespołecz-
nenatakąpamięćjestpotwierdzaneprestiżem,jakimciesząsięosoby
obogatej,dowiedzionejhistorii.Wdobrymtoniejestdzisiajpodawać,
doktóregoprzodkaudałosięjużdotrzećwnaszejrodzinie,nawetjeśli
37
