Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
BeataJarosz
lattemu
3
alboprawdopodobnie/około100000lattemu,cojestdlanas
równieniewyobrażalne,jakwyrażenia20000lattemuczymilionlat
temu
4
.Analizy,odkryciaieksperymentypozwoliłyjednakokreślić,co
mogłospowodować,żeżyjącawjaskiniistotastworzyłajęzyk.Usta-
leniatemająrównież-jaksądzę-mocwyjaśniającąwodniesieniu
doprocesuwyodrębnianiasięsocjolektówitemuwłaśniezagadnie-
niupoświęciłamniniejszytekst
5
.Pragnęjednakzcałąmocąpodkreś-
lić,żeprzedstawioneturozważanianależyrozpatrywaćwkategoriach
eksperymentumyślowego,któregocelemjestwstępnarefleksjanad
podobieństwamifilogenezyiprocesupowstawaniasocjolektów.Sfor-
mułowanetutezyniestanowiąsystematycznejteorii,leczraczejzbiór
mniejlubbardziejumotywowanychsądów.
Genezajęzykawiązanajestzpoczątkamirodzajuludzkiego(np.
SchMidt,2012:7).Badaczezajmującysiętymproblememnieustan-
nieposzukująnowychrozwiązańiweryfikująistniejącekoncepcje,
opowiadającsięzateoriamimuzycznymiczygesturalnymilubwska-
zującichmankamenty.Sąjednakzgodnicodofaktu,żewpowstaniu
językaistotnąrolęodegrałyczynnikizarównobiologiczne,jakize-
wnętrzne,któredziśokreślilibyśmymianemspołecznych.Oczywiste
jestbowiem,żewprzypadkukonstruowanianowegokoduzarówno
tysiącelattemu,jakiwXIXczyXXIw.fundamentalneznaczeniema
posiadanieodpowiednichpredyspozycjioraznarzędziumożliwiają-
cychkonstruowanieznaków,właściweichużywanieorazodczytywa-
3
Takącezurępodajem.in.JeanAitchison(2002:74),choćSławomirWace-
wicz(2013:20-22)podważateustalenia,przekonując,żegdybymutacjarzeczywi-
ściemiałamiejsce50000lattemu,toraczejnieutrwaliłabysięworganizmachludz-
kichwtakkrótkimczasietaksilnie,jakmatomiejsceobecnie.
4
GerhartSchMidt(2012:8)zaznacza,żebrakskamielin,pozostałościczyjakich-
kolwiekinnychśladówumożliwiającychzbadaniegenezyjęzykaświadczyotym,iż
jegopoczątekniema„charakteruprehistorycznego,leczwnajlepszymprzypadku
przedhistoryczny;nieprzysługujemuatrybutczasowości,leczjestustalanywspo-
sóbabstrakcyjno-logiczny”
.
5
Zaznaczę,żewrozważaniachbędęprzywoływaćprzykładysocjolektówukształ-
towanychnagrunciepolszczyzny.Sądzęjednak,żepoczynionetuustaleniaznala-
złybyrównieżpotwierdzeniewprzypadkuodniesieńdospołecznychwariantówpo-
wstającychnabazieinnychjęzykównarodowych.
