Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Nadodrzejestobszaremgeograficznymrozciągającymsięwzdłużrzeki
Odry,którazaczynaswójbiegwGórachOdrzańskichczeskichSudetów,
auchodzidoZalewuSzczecińskiegoprzezRoztokęOdrzańskąidalejrze-
kamiDźwiną,ŚwinąiPianąwpływadoZatokiPomorskiej,tworzącwyspy
WoliniUznam.Składasięzdwóchregionówgeograficznych:górnego
idolnego.RegiongórnytworzyNizinęŚląską,natomiastdolny–Nizinę
Pomorską.Nadodrzejestteżhistorycznieukształtowanymobszaremzróż-
nicowaniakulturowego.Wyróżnićzatemmożemysubregiony:czeski,ślą-
ski,lubuskiipomorski.Wśredniowieczuwyodrębniłysiętutajtrzykrainy:
Śląsk,NowaMarchiaiPomorze.TerenywzdłużOdrysąmiejscemwielo-
wiekowejmigracjiludnościorazrozwijającegosiężywiołowoosadnictwa.
Byłyteżarenąkonfliktów.Burzliweprzemianydziejowewwymiarzepoli-
tycznymukształtowaływarunkispołeczneistosunkietnicznetegoobszaru.
WtymznaczeniuNadodrzepowstałoznawarstwiającychsięczasowo
różnorodnychprzestrzenizbiorowościludzkich,tworzącychjednocześnie
pograniczaichwzajemnegooddziaływania.Wielowymiarowośćprocesów
społecznychjestjednązcechznamionującychdokonującesiętutajprzemiany
dziejowe.Jesttoobszarhistorycznieukształtowanegopograniczakulturo-
wego.Ponadtopodrugiejwojnieświatowejprzezjegodolnączęśćprze-
biegagranicapaństwowamiędzyPolskąiNiemcami,afragmentjegogórnej
częścistałsiępograniczempolsko-czeskim.Jednakwiodącymproblemem
jestznaczenieNadodrzawstosunkachpolsko-niemieckich1.Jakoobszar
nadgranicznywywarłoonowpływnakształtowaniesiężyciaspołecznego
poobustronachOdry.Niemieckiespołecznościlokalnetworzyłyporoku
1945swojątożsamośćwkontekściepograniczazPolską.Intensyfikacjatego
zjawiskanastąpiławrazzezjednoczeniemNiemiecorazrozszerzeniemUnii
1KształtgranicypaństwowejnaOdrzebyłwlatach1945–1990przedmiotemburzliwychpol-
sko-niemieckichkontrowersji(Pasierb1996,Męclewski1971,Zaremba1970,Skubiszewski1975,
Labuda1974,Klafkowski1985).
