Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
WojciechMorawski
Opracowaniazebranewniniejszymtomiedotycząwieluróżnorodnychpro-
blemów.Łączyjejednakwspólnaoś.Wszystkiewjakiśsposóbporuszająbowiem
kwestiępograniczazagadnieńekonomicznychispołecznych.Pograniczetood
dawnaprzykuwałouwagębadaczy,choćzbiegiemczasuzmieniałsięcharakter
iwagazrodzonychtamproblemów.Wartouporządkowaćjezatemzhistorycz-
negopunktuwidzenia.
Rewolucjiprzemysłowejtowarzyszyłygłębokieprzemianyspołeczne.Znikły
tradycyjne,stanowebariery.Ludziestalisięrówniwobecprawa.Równocześnie
zachodziłyprocesy,którewyrywałyichztradycyjnychśrodowisk.Urbanizacja,
eksplozjademograficzna,zwiększeniemobilności,zarównoprzestrzennej,jak
ispołecznej,powodowałyatomizacjęspołeczeństwa.Ludzie,którychzachowania
przezstuleciaregulowały:sztywnastrukturaspołeczna,religia,tradycja,rodzina
ilokalnaspołeczność,musieliterazwziąćnasiebieodpowiedzialnośćzaswójlos.
Bardziejzaradniwidzieliwtymszansę,mniejzaradni–zagrożenie.
PodkoniecXVIIIwiekuupowszechniłasięnowadoktryna,stanowiącainte-
lektualnezapleczenowychczasów–liberalizmgospodarczy.Liberalizmzakładał
samoregulującedziałaniemechanizmurynkowego.Liberałowiepostulowalimaksy-
malneograniczeniegospodarczejrolipaństwa,redukującjegofunkcjędoDnocnego
stróża”.Wgospodarceakceptowanorolępaństwajakopoborcypodatkówistrażnika
standardówwściśleokreślonychdziedzinach.Wewszystkichpozostałychspra-
wachdecydowaćmiałaDniewidzialnarękarynku”.Liberałowie,nalegającnarów-
nośćludziwobecprawairównośćszans,akceptowalinierównościmajątkowejako
rezultatsprawiedliwejrywalizacji.Akceptowaliteżegoizmjakosiłęmotywującą
działanialudzkie.Uważali,żedobrysystembędziepowodował,żeludziedziałając
zpobudekegoistycznych,będązarazemdziałalidlawspólnegodobra.Złysystem
