Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50|spóromiędzywojennąkulturępolsko-żydowską
iwyjaśnianiutychfaktów.Awięcobnażaobłudęśrodowiskmic-
kiewiczologów–tymsamymwpisujesięwpewiennurtnowegospoj-
rzenianawieszczareprezentowanyprzezBoyaiJanaNepomucena
Millera42.Podrugie–należyondośrodowiska,dlaktóregoWzjawi-
skoMickiewicz”,takjakuMillera,jestwydarzeniemuniwersal-
nym.ŁączącautoraPanaTadeuszazkulturążydowską,nietyle
wcielagowtękulturę,ileraczejpozwalaodczytaćtwórcęLegionu
żydowskiegowkontekścieeuropejskim,wielokulturowym.Szuka-
niemateriałównatematpochodzeniamatkiwieszczaniejestwięc
walkąodowódnanarodowość,alewskazaniemnabogactworóż-
nychkontekstówkulturowychważnychdlainterpretacjijegodzieł.
Prorokwśródgawiedzi-śmierć,pomnikitłumacze
Pomnik
WartykuleBrandstaetteraProrokwśródgawiedzi43,którypod-
nosiznaczeniestawianiapośmiertnychpomnikówwielkimprzod-
kom,pojawiająsiędwatematyzwiązanezzaimkiemWtożsamościo-
wym”nasz.Pomnikiśmierćwieszczastająsiętematamisporu
kulturowego–dokogonależyuczczeniepamięcipozmarłym?Jak
powinnatacześćwyglądaći(poartykułachBoya)ktojestwinien
tejśmierci?Czyczasamitonietruciznabyłaprzyczynąśmierci
twórcyDziadów?Autorartykułustawiatezę:W[…]wduchowość
AdamaMickiewiczamożewczućsiętylko–Ż
yd.Całybowiemdo-
robekduchowyprofesoraCollègedeFrancejesttaksilniezrośnięty
znajistotniejszymipierwiastkamikulturyimyśliżydowskiej,żewy-
dajenamsięrzecząniemożliwą,abynie-Żydstojącyzdalaodnaszej
ideidziejowejmógłsięwczućbezresztywtwórczośćpoety,uformo-
wanąwkategoriachideologiiizraelskichprorokówiczerpiącąstam-
tądnajwyższąetykęczłowiecząinajwyższenatchnienie”44.
ParadoksalnierozpoznaniamyśliMickiewiczadokonaneprzez
Brandstaetterasąanalogiczne,itobudzizadziwienie,dotezna-
cjonalistówzWZadrugi”.Polscynacjonaliścioproweniencjineo-
pogańskiejwskazują,żeMickiewiczjestwasz,toznaczynie
czystopolski.Brandstaetterzaśtwierdzi,żeduchowowieszczjest
nasz,czyliWżydowski”,iposługujesiętakimsamymobrazowa-
