Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pojakimśczasie,przeniósłjenanieboskłon,gdziedodziś
sąwidocznejakokonstelacje–CanisMaioriCanisMinor[1].Greckie
poczucierealizmu,przejawiającesięnawetwmitach,opierałosię
natwardymlogicznymmyśleniu.Dwierzeczysprzecznezesobąnie
mogąsięrównocześnieurzeczywistnić.Najpierwodnosiłosię
todorzeczy,adopieropóźniejdowypowiedziorzeczach.To,comit
wyrażałintuicyjnieimetaforycznie(alebardzowymownie!),potem
filozofowieujęliwsystem.Zarównoopowieścimityczne,jak
iroztrząsaniafilozofówmiałynacelutosamo–zrozumiećświatinas
samychwświecie.Całapóźniejszahistoriafilozofii,wrazzjej
niezwykleżywotnąodnogą–historiąnauki–zmierzałydotego
samego.Zdumiewającoskutecznezastosowanianaukimogąsprawiać
wrażenie,żecelembadańnaukowychjestnierozumienie,lecz
przeobrażanieświata.Napewnojestwtymsporoprawdy,ale
przeobrażanieświatabezwysiłkujegorozumienia,byłobywgruncie
rzeczyzdradąnaukowegoprzedsięwzięcia.
Idącpotejlinii–arazuruchomionejmyśliniedasięzatrzymać
–niemożnaniezadaćpytaniaorozumienierozumienia.Napewno
wrozumieniurozumieniaistotnąrolęmusiodgrywaćlogika.Nawet
jeżelicośpoznajemyintuicyjnie,„przezogląd”,tochcączrozumieć
tenrodzajrozumienia,musimypodjąćpróbęlogicznegorozplątania
kłębkarozumowań,którekryjąsięgdzieśwpodświadomości.Logikę
najłatwiejpodpatrywaćwdziałaniu,anajprzejrzyściejdziałaona
wmatematyce.Zapewnedlatego,żetomysamitworzymyzasady
matematycznychdziałań.Myustalamywyjścioweaksjomatyimy
określamyreguływnioskowań.Wprawdziełańcuchyrozumowań
mogąnaszaprowadzićwtakieregiony,wktórychprzestajemyjuż
„widzieć”imusimysięuciekaćdoniekiedybardzorozbudowanych
dowodów,bysięprzekonać,żejakieśtwierdzenierzeczywiście
wynikazprzyjętychaksjomatów.Aleitakformalnydowódjest
łatwiejanalizowaćniżinnerodzajeargumentacji.
Nicwięcdziwnego,żerozumieniewmatematycestałosięwzorem
dlainnychrodzajówrozumienia.Wfizycezrozumiećjakieśzjawisko
lubprocesznaczyzbudowaćjegomatematycznymodel,zktórego
bywynikałyjakieśprzewidywania,nadającesiędoempirycznego
