Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-527-8
12
Sporyiichrozwiązywanie
znacznieczęstsze,niżjegonaruszanie.Zniezrozumiałychjednakpowo-
dów,jakpodkreślaPetrażycki,prawooficjalneiteoriaprawawypełnianiem
uprawnieńiobowiązków,awięcrzeczywistymprawem,wogólesięnie
interesują.Podajesugestywnyprzykładczłowieka,którydowiadujesię,że
nieświadomiewszedłwposiadaniecudzegodobraizregulacjiustawowych
ipodręcznikówprawapróbujedowiedziećsię,comawtakiejsytuacjizrobić.
Okazujesię,żeaniprawostanowione,anipodręcznikiprawatakichsytuacji
wogólenieprzewidują:
[...]odnośnepodręcznikizwyklewcalenieprzypuszczają,abymogliznaleźćsię
ludzietakspokojniiporządni,abyzechcielibezsprzeciwuwykonaćswojeobo-
wiązki[...].Wskutektegomojepytanie,pozorniezupełnierozsądne,skierowane
dopodręcznikaprawacywilnego,okazujesiędlategopodręcznikadziwnyminie-
oczekiwanym,iodpowiedzibezpośredniejnanieotrzymaćniemożna(Petrażycki
1926:11).
Tecodzienneioczywistenpraktykiprawne”stanowiąnaszymzdaniem
najszerzejrozumianąnpopularnąkulturęprawną”
,którajednakzwielkim
trudempoddajesiębadaniu.Takiebadaniawymagałybyprzedewszystkim
usystematyzowanychobserwacjizachowańitowarzyszącychimwyjaśnień-
uzasadnień,którejednakniebyłybyszczególnierozbudowane,bojeślitowa-
rzysząimodpowiednieprzeżyciaimperatywno-atrybutywne,czylipoczucie
odpowiadającychsobieuprawnieńiobowiązkówróżnychosób,tonajczę-
ściejnależąonedooczywistościiniesązapewneobejmowanedodatkową
refleksją.Takichbadańjakdotądniktchybaniepodjąłiwtymsensienpo-
pularnakulturaprawna”
,chociażnajczęstszaicodzienna,jestniezbadana.
Innysposób,którymożenasprowadzićdopoznanianpopularnejkultu
-
ryprawnej”
,tobadaniaopiniipublicznej,idotegosposobumysięuciekamy.
Czyrzeczywiście,jaksądziłPetrażycki,wżyciucodziennymprzestrzegamy
prawaiinniprzestrzegajągowobecnas,czyteżuprawnienianaszeiinnych
osóbsąnaruszane,naruszamyjesami,uczestniczymywczęstychsporach
ikonfliktach?Jeślitak,tojakzachowujemysięwtakichsytuacjachijakinni
zachowująsięwobecnas?Wtensposób,zapomocąbadańopiniipublicznej
możemyodtwarzaćnpopularnąkulturęprawną”
,ajeślibadaniaprowadzimy
wróżnychokresachczasu-możemyśledzićzmianyzachodzącewczasie;
jeślizaśprowadzimyjewróżnychkulturach-możemyporównywaćkultury
podinteresującymnaswzględem.
