Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
naswąspecyfikęideowo-artystyczną.Opróczkompetencjijęzykowych,
logicznych,encyklopedycznychiretoryczno-pragmatycznych,powinien
onmiećświadomośćliteraturoznawczą,opartąnawiedzyiwrażliwości,
copozwolimunaodczytaniejęzykasymbolicznego,wymagającezdolno-
ściinterpretacyjnych.Dlategotentyptłumaczenianazywasięprzekładem
artystycznym.
Przekładartystycznywyznaczająpłynnegranicebytowe,czasowe
iprzestrzenne,mimomaterialnościjegonośnikajęzykowego.Podobnie
jakoryginał,jestbytemintencjonalnym,leczżyjejegoświatłemodbi-
tym.Przynależydodwóchporządkówczasowych:utworuoryginalnego
iczasuwłasnegopowstania.Przestrzenniejestzwiązanyzdwiemakul-
turami:wyjściowąidocelową.Wzrastającenimzainteresowaniewynika
zjegokompleksowości,oczymprzekonujązarównomnożącesięprze-
kładyliteraturobcych,jakilicznepublikacjezzakresuteorii,krytyki
ihistoriiprzekładów.
Przyczynjegopopularnościnależyjednakposzukiwaćnietylko
wsamymprzedmiocie,leczwobecnymstaniekultury,którejprzekład
jestmetaforą.Studianadnimmieszcząsięzjednejstronywparadygmacie
naukowym,zdrugiejzaś—stanowionhybrydęskładającąsięzobcych
elementówtworzącychnowąopalizującącałość,wymykającsiębada-
niomsystemowym,pewienrodzajanomalii.Zarównoaktualnyobraz
kultury,jakiświadomośćmutowarzyszącawiążąsięzformamiuczest-
nictwa,preferującymirozmowę,porozumienie,transwersalnośćwakcie
przypominaniaiwzjawiskuhybrydycznościpozytywnienacechowanym.
Możliwościtechnicznekomunikacjiorazwielośćinformacjisprawiły,że
nieaktualneinieprawdziwe(idealne)jestmyśleniewkategoriachmodelo-
wych,których—jeżelisięużywa,towyłączniedlacelówteoretycznych.
Niemarównieżkultur,narodowychczyśrodowiskowych,niezawierają-
cychobcychgenetycznieelementów.Wkażdejbowiemkulturzemiesz-
cząsięfragmentyinnychkultur.Nieszkodząonetożsamości,przeciw-
nie,wzbogacająją,spowinowacającwzajemnie.Możnabypowiedziećza
WolfgangiemWelschem1,żehybrydycznośćkulturwynikazwzajemnego
przekraczaniagranicprzestrzennych,czasowychijednostkowych.
Przekładdokonujesięwkulturzezapośrednictwemróżnychmediów.
DKulturawstanieprzekładu”(określenieEdwardaBalcerzana)tostannie-
gotowości,dopuszczającywtokupermanentnegodialoguwielemożli-
wości.Historyczniekulturyewoluująizawszebyływewnętrzniedyna-
miczne,leczprzezwiekipróbowanozamknąćjewgorseciejednoznacz-
1Por.W.Welsch:Transkulturowość.Nowakoncepcjakultury.W:Filozoficznekontek-
sty.Koncepcjerozumutranswersalnego.WokółkoncepcjiWolfgangaWelscha.Cz.2.Red.
R.Kubicki.Poznań,WydawnictwoFundacjiHumaniora,1998.
