Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powieśćzkrainyarcydzieł
7
pozytywistycznegodotądpracowiciezagospodarowywanej
zudziałemtakżeautoraSzkicówwęglemiJankaMuzykanta,
pojawiłosięcoś,czegopozytywiścinieprzewidywali,acore-
prezentujestylmyśleniawczorajszyizdawałobysięjużprze-
zwyciężony.Zjawiskotosamymnawetrozmiaremzagroziłodo-
tychczasowemuposiewowi.DoukazaniasięOgniemimieczem
warszawscymłodzispecjalizowalisięwpublicystyceinoweli-
styce(obrazki,opowiadania,szkicepowieściowe)zaaferowanej
teraźniejszością.PopojawieniusiępierwszejczęściTrylogii,
definitywniezrywającejzprogramowąkrzątaninąorganicz-
nikowską,stałosięjasne,żeSienkiewiczrzucarówieśnikom
wyzwanietakżerozmachemirozmiaramiswegodzieła.Cowię-
cej–odnosibrawurowysukces.Jegopowieśćwywołałaprzecież
powszechnyzachwytwśródpublicznościczytającejiznalazła
uznaniewielukrytyków.
Pruszdawałsobiesprawę,żesukcestenzagrażawysiłkom,
jakiezainicjowałageneracjafitrzeźwychentuzjastów”,bowskrze-
szazłudzeniaiodbudowujemity,któreprowadziłynasdo
nieszczęść.WpowieściSienkiewiczawidaćprzedewszystkim
rażącyniedostateknastawieniapoznawczegodorzeczywistości,
czylibrakrealizmu,ifałszywe–azatemszkodliwedlanasze-
gorozumieniasamychsiebie–pojmowaniehistorii.Twórca
Ogniemimieczem–powiadaPrus–każenam,piszącoepoce
ciężkiegokryzysupolskiejpaństwowościwXVIIwieku,podzi-
wiaćludzi,którzytenkryzysspowodowali.Uczyniłfirozhuka-
negomagnata”WiśniowieckiegozbawcąRzeczypospolitej,ana-
wetwybrańcemOpatrzności.TegoWiśniowieckiego,któryfinie
wygrałżadnejpoważnejbitwy,niezorganizowałobronyze
wszystkichsiłzagrożonych,araztylkowstrzymałposuwającego
sięnieprzyjaciela.Jakizresztąopórjegokilkatysięcyludzi
mogłostawićkrociowejarmiiChmielnickiego?Jakibyłceljego
walk,jeżeliniezaspokojenieślepejnienawiściichęćreklamy?”3
KusiSienkiewiczczytelnikówprzygodamiromansowymiiba-
talistycznymirycerzy,niezadającsobietruduwejrzeniawspo-
