Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Niemogęzacząćtegotekstuinaczejniżodwspomnieniadwóchsytuacjisprzedlat.
Późnymwieczorem20grudnia1981rokujakcodzieńwłączyłemGłosAmeryki,
abydowiedziećsię,codziejesięwPolsce.Cierpliwiewykonującprecyzyjneru-
chypokrętłemradioodbiornikasłużącymdostrojeniaczęstotliwości,próbowałem
pokonaćdziałanieurządzeńzagłuszających.Tymrazemmiałemdużoczasu,gdyż
kilkadniwcześniej,wobawieprzedeskalacjąprotestówwobecwprowadzonego
właśniestanuwojennego,władzeczasowozamknęływszystkieuczelnie,astu-
denciodesłanizostalinaniespodziewane,aczprzymusowenwakacje”.Studencki
KomitetStrajkowynaWydzialeHumanistycznymlubelskiegoUMCS-u,którego
byłemprzewodniczącym,zostałzmuszonydoprzerwaniastrajkuizawieszenia
działalności.WieczorneserwisyGłosuAmerykinadawaływłaśnieoświadczenie
byłegojużambasadoraPRLwWaszyngtonie,RomualdaSpasowskiego,wygło-
szonekilkagodzinwcześniejwsiedzibieDepartamentuStanuwamerykańskiej
stolicy.Poprzedniegodniazostałonnajwyższymrangąprzedstawicielemobozu
socjalistycznego,którypoprosiłoazylnaZachodzie.Informacjaoucieczceamba-
sadorówSpasowskiegoiRurarza(tendrugistałnaczeleplacówkiwTokio)była
dlawszystkichwPolsceogromnymszokiem.Zniedowierzaniemsłuchalirelacji
oniejtacyjakja,działaczeNiezależnegoZrzeszeniaStudentów,którympostępek
ambasadorówjawiłsięjakoprzejawbohaterstwaiwsparciadlasprawy,októrą
wszyscywalczyliśmy.Znieporównaniewiększymzdumieniemmusieliprzyjąćją
członkowiekomunistycznegoaparatuwładzy,dlaktórychbyłtopoliczekwymie-
rzonyprzezwłasnychkamratów,zajmującycheksponowanestanowiskawich-
jaksięwydawało-nienaruszalnymświecie.Przyznałtomiędzyinnymiówczes-
nyMinisterSprawZagranicznychPRLJózefCzyrek,którystwierdził,żeznając
Spasowskiegojakoczłowieka,atakżejegopoglądy,wpełnimuufaiżeucieczka
ambasadorajestdlaniegoszokiem1.Byłatoreakcjajaknajbardziejzrozumiała,
przecieżwnajważniejszejzażelaznąkurtynąstolicyświatanieumieszczonoby
niepewnegoczłowieka.Atunagletakarejterada…
Dwadzieściapięćlatpóźniej,jakoradcaAmbasadyRPwWaszyngtonie,po-
znałempaniąWandęSpasowską,wdowępoambasadorze,zktórąodbyłemkilka
1
WypowiedźzfilmudokumentalnegoAmbasadorSpasowski,reż.TadeuszŚmiarowski,
TVPS.A.,2009.
