Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
niżjedenraztrudnojestbezwątpliwościstwierdzić,czychodziododrukczyteżnastęp-
newydanie,niektóreznichbyłybowiemdrukowaneztychsamychmatryc,atewędro-
wałypocałejPolsce.Opodobnychproblemachwspominająwszyscyautorzyopracowań
bibliograficznychwydawnictwdrugiegoobiegu.Należychybapogodzićsięzfaktem,że
wieleztychwątpliwościpozostanieniewyjaśnionych,bowiemtrudnoprzypuszczać,by
wmiaręupływającegoczasuudałosięodtworzyćdatyczyteżnazwiska.
Próbującszczegółowozanalizowaćczeskiepublikacje,któreukazałysięwpolskim
drugimobiegu,napotykamyrównieżpodobneproblemy,choćwmniejszymzakresie.
Największymznichjestrozszyfrowaniepseudonimówautorówtekstówdotyczących
Czechlubwogólestwierdzenieautorstwawprzypadkutekstówanonimowych.Kolejną
ważnąkwestiąjestsprawadrugichwydańposzczególnychpublikacji,stwierdzenia,żenie
sątopoprostudodruki.Wprzypadkuniektórychczeskichpublikacjipojawiasiędodat-
kowyproblem–drukowaniafragmentówtegosamegotekstupodrozmaitymitytułami,
niekiedyzróżnymitłumaczami,podawanesąrównieżodmienneźródłajegopochodzenia.
Wswojejpracypostaramsięrozwiązaćchoćniektórezwymienionychkwestii,zdaję
sobiejednaksprawę,żeniejesttodokońcamożliwezewzględunawspomnianewcześ-
niejwątpliwości.Celemniniejszejpracyniejestsporządzeniepełnegobibliograficznego
opisuwszystkichczeskichpublikacji,któreukazałysięwpolskimdrugimobiegu,nie
będzieonazajmowaćsiędanymidotyczącymitechnikidruku,formatemipodobnymi
kwestiaminależącymiściśledoopisubibliograficznego.Dodaćnależytakże,żewydaw-
nictwadrugoobiegoweniepoddająsiępowszechniestosowanymprzezbibliografów
opisom.Podstawowezasadyopisubibliograficznegoujętemiędzyinnymiwopracowa-
niuJ.Starnawskiego,którynakazujebadaczomksiążekbezwzględniezamieszczać
wnotachbibliograficznychinformacjedotycząceautora(wprzypadkupseudonimu–
jegorozszyfrowanie),miejscaidatywydania21,niemogązostaćwwieluprzypadkach
spełnione,gdyżinformacjitychdrukinieoficjalneczęstoniezawierają.Warunki,
wjakichbyłyonewydawane,spowodowałykoniecznośćpodawanianiekiedyfałszy-
wychdanych.Inawetpostulowaneprzezautorasprawdzanieinnychźródełniżsama
książkawtymprzypadkunieprzynosipozytywnychrezultatów;osoby,którezajmowały
siędrukiemczykolportażemwydawnictwnieoficjalnych,niesąwstaniepodaćkonkret-
nychinformacji,zbytwieleichsięukazywałoiwzbytwielumiejscach.
PublikacjedotycząceCzech,ichkultury,literatury,historiibędąmnieinteresować
raczejjakopewnespecyficznezjawiskostanowiącejednązważnychczęścinieoficjal-
negożyciakulturalnegowPolscewlatachsiedemdziesiątychiosiemdziesiątychipod
tymkątemzostanieonozanalizowane.Zajmowaćsiębędętematykąpublikacjiwcza-
sopismach,przekładamizczeskiejliteraturypięknej,ichdoborem,autorami,recepcją,
zasięgiemoddziaływaniaitp.Ważnajestrównieżrolawydawnictwdrugoobiegowych
wewzajemnympoznaniu,przełamywaniustereotypówiuprzedzeń.
DrugiobiegwydawniczywPolsceoczywiścieuzupełniałlukinietylkowzakresie
literaturyczeskiej,aletakżeliteraturinnychpaństwsocjalistycznych,szczególniero-
syjskiejorazliteraturzachodnich,główniebrytyjskiejiamerykańskiej.Byłtoswego
rodzajufenomen,żeprzybrakuodpowiednichśrodkówtechnicznych,represjachze
21Por.J.Starnawski,Warsztatbibliograficznyhistorykaliteraturypolskiej,Warszawa1971,szczegól-
nierozdziałIII–Podstawowezagadnieniaopisubibliograficznego,s.32–63.
