Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WyobraźniaakwatycznawpoezjiMłodejPolski
Precz,zmoro!Żyć!Jamteraznurkiemiwtopieli
Błotnistejszukamperły;coduszęweseli
Ijakzłocistesłońcesiejeblaskiświeci.
(S91)
WujęciuStalasamopoznaniejestzawszewartościowepodwzględem
etycznym.Wydobycienajawtego,conieświadome,pozwalanareintegrację
osobowości.Symbolemodrodzonejpsychikijestuniegoczyste,przejrzyste
źródłojakwwierszuPsyche.Zkoleizatruta,martwawoda,wktórąnnawet
wśródpołudni/złotychniewpadasłońcewblaskówmajestacie”(S286),
to–jakwwierszachStalaSzczęścieczyNenufary–chora,uchylającasięprzed
samopoznaniemjednostka.
Maretenebrarumukazywanebywanietylkozapomocąobrazumorza.
Rolętębierzenasiebiewłaściwiekażdawoda,musibyćonajedyniedostatecz-
niegłęboka–jakstudnia,górskiejezioroczyniezróżnicowanatopiel.Otchłań
wodna,głębinabeznazwyjestpoetyckimodpowiednikiemtychwarstwpsy-
chiki,wktóresąspychanewszelkietreścimająceuleczapomnieniu.Jestto
zgodnezjednymzeznaczeńwodyodnotowanychprzezsłownikChevaliera:
nWodajestsymbolemnieświadomychsił,niesprecyzowanychmocyducho-
wych,tajnychinieznanychmotywacji”.Określenietoniestoiwsprzeczności
zinnym,któredotyczywyłączniemorza:nStrefapodmorskastajesięwten
sposóbsymbolempodświadomości”29.Głębinymorskie,pełnetajemniczych
potworów,byłydlapoetówobrazemtego,conieświadome,niebezpiecznedla
równowagipsychicznej.WacławWolskiwwierszuJaszczurypisał:
Wksiężycowejotchłanimorskiejciemnymmule
Przewalająsięzłotozielonepotwory,
Gdybysennewidziadławyobraźnichorej...30
Utwórtenmógłbybyćdoskonałymobiektemdointerpretacjipsychoana-
litycznej,zwłaszczajeżelibędziemypamiętać,żemetaforycznesformułowanie
nmułzgłębi”byłoużywaneprzezJunganaokreśleniestanówneurotycznych,
mającychambiwalentneznaczeniedlaosobowości.JakpiszeMaudBodkin:
nJesttomułzawierającynietylkoniepożądaneskłonnościzwierzęce,alerów-
nieżzalążkinowychmożliwościżycia”31.Wyobrażeniomotym,coznajdu-
jesięnadniepodświadomości,zawszetowarzyszyjednaklęk,jakwwierszu
GodzinatrwogiJózefaJedlicza:
29J.Chevalier,A.Gheerbrandt,dz.cyt.,s.381.
30W.Wolski,Maretenebrarum,Warszawa[b.r.],s.38.
31M.Bodkin,Studiumo„Sędziwymmarynarzu”iarchetypieodrodzeniasię[w:]Sztukainterpretacji,
wybórioprac.H.Markiewicz,t.1,Wrocław1971,s.351.
23
