Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uprzedzaniezamiaru…manipulacji?
Zależnośćtęwidaćnawetprzypółcesklepowej.Niejedenmającydo-
breintencjeekspedientnapytanie:„Wczymmogępomóc?”pewnienie
razusłyszałuwalniającąodopresjiodpowiedź:„Poproszęsześćtrafnych
liczbwLotto”.Podmiotowośćiniezależnośćsąwartościami,którechronimy
jakbezcennedobro.Pozbawieniewolnościjestdotkliwąkarązaprzestęp-
stwo,adążeniedojejodzyskania–celem,któregoosiągnięciepochło-
nęłowdziejachludzkościniezliczonąliczbęofar.Niedziwmysięwięc,że
każdaformauprzedmiotowieniaiograniczeniaswobodydziałaniaspotyka
sięzoporem,anawetagresją.Dlategowartopotraktowaćnaserioostrzeże-
niatypu:„Możeszmnąmanipulowaćdwarazy:pierwszyiostatni”.Niekażdy
jewypowiada,alewielubysiępodpisałopodtymsformułowaniem.
Wdłuższymhoryzoncieczasowymmanipulacjanigdysięnieopłaca.
Ciekaweinspiracjeznajdujemywświeciefauny.Okazujesię,żedrapieżnik,
któryzostaniezdemaskowanyprzezinnezwierzęta,przestajebyćagreso-
reminajczęściejwycofujesięzpolawalki7.Podobniejest,gdywtrakciene-
gocjacjiujawnimytechnikiwywieraniawpływustosowaneprzezdrugąstro-
nę.Wtakiejsytuacjiadwersarz„tracitwarz”.Pamiętammoment,wktórym
zadzwoniłdomniepewientelemarketeroferującyzaproszeniena,jaktoele-
ganckoujął,„pokazprzygotowywaniazdrowegożywienia”.Zzainteresowa-
niemwysłuchałemzestawumagicznychformułek,apotemspytałemgo,czy
zdajesobiesprawęztego,jakietechnikiwywieraniawpływuwłaśniezasto-
sował.Ponieważzarzekałsię,żeniemaotympojęcia,kolejnojenazwałem:
reguławzajemności,powoływaniesięnaopinieekspertówistosowaniena-
ukowegożargonu,społecznydowódsłusznościikomplementowaniemają-
cewzbudzićmojąsympatię.Ciszawsłuchawcebyłaznacząca.Spytał:„No
icojamamterazztymzrobić?”.Gdybymmógł,poklepałbymgoprzyjaźnie
poramieniuiznaczącospojrzałwoczy…
7
FortunaiBożycki,2015.
27
