Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Śląskieelitywobeczachodnioeuropejskichwzorcówkulturowych…
17
atrakcyjnymmiejscemdającymmożliwośćrealizacjiwłasnychcelów.Wzorce
kulturoweprzynoszonebyłyprzeznobcych”,którzynatrwałestawalisięczę-
ściąspołeczeństwaikształtowalinowąrzeczywistość,alboprzezlokalneelity
corazczęściejpodróżujące,pielgrzymująceikształcącesięnaZachodzie.
Wreszcieprzekraczaniegraniczewnątrzkulturowych(wobrębieróżnych
kultur)iwewnątrzspołecznychczywewnątrzkulturowych(wobrębietejsa-
mejkultury)odzawszeintrygowałoimotywowałododziałania,byćmożede-
cydująconiezwykłejpopularnościkulturyzachodnioeuropejskiejwśródelit.
Niechodzitutylkoogranicęmaterialną,rzeczywistą,rozpościerającąsięza
lasem,rzeką,górączysłupemgranicznym,leczozmianyzachodzącewświa-
domościimentalnościludziniezależnieodepokiimiejsca.
Niewątpliwątrudnościąipowodem,dlaktóregodotejporyniepowstała
pracaholistycznieobejmującaproblemkulturynaŚląskuwXIIIwieku,jest
słabapodstawaźródłowa,ograniczającasięwłaściwiedoinformacjiofunda-
cjach,działalnościlokacyjnej,pieczęciach,czytaknposzlakowych”źródeł,jak
imiona
11
.Nakońcurozważańwstępnychnależynadmienić,iżzracjibliskości
iskalikontaktówwzorcekulturowewzdecydowanejwiększościprzenikały
zobszaruNiemiec.
Wydajesię,żenajlepiejwpływykulturyzachodnioeuropejskiejwidocz-
nesąwheraldyceisfragistyce,którychpoczątkinierozerwalniezwiązanesą
zkulturądworską(turnieje),administracją,funkcjamimilitarnymiiekono-
micznymimożnowładztwaczyrozwojemspołeczno-prawnym(pojawieniem
sięprawalennegoobokiusmilitareczyiusPolonicumzodrębnymisądami)
orazprzejmowaniemobcychrozwiązańprawnych
12
.Źródłaheraldyczne,sfra-
gistyczneinumizmatycznenaŚląskuzostałyzdecydowanienajlepiejzanali-
zowanewkontekściewpływówzachodnioeuropejskich.Licznebadania,opra-
cowaniaizestawienia,zarównowliteraturzeniemieckiej,jakipolskiej,często
niepozostawiająwątpliwościcodoprzejmowaniawzorcówzachodnich.Warto
tuwspomniećoklasycznym,choćdziśkontrowersyjnymrozdzialeMariana
GumowskiegowHistoriiŚląska9dotyczącymsfragistyki
13
,wktórymm.in.
znajdujesięzestawienierycerskichpieczęciśląskichiniemieckichzpodobny-
miherbami
14
.DlaXIIIwiekuuzyskujemywynikok.10herbówświadczących
onapływierycerstwagłównieśrodkowoniemieckiegonaŚląsk.Rodyłużyc-
11
M.Cetwiński:RycerstwośląskiedokońcaXIIIw.:pochodzenie,gospodarka,polity-
ka.Wrocław1980,s.135.
12
Przykłademmożebyćkwestiaosiągnięciapełnoletności1najprawdopodobniejnaŚlą-
skuwzoremkrajówniemieckichgranicęstanowił18.rokżycia(anie12114lat,jakwMało-
polsceiWielkopolsce)1M.Cetwiński:Kryteriachronologiczneizagadnieniapokrewne
wgenealogii.W:Genealogia1problemymetodycznewbadaniachnadpolskimspołeczeń-
stwemśredniowiecznymnatleporównawczym.Red.J.Hertel.Toruń1982,s.56.
13
Zob.polemika:T.Jurek:Obcerycerstwo…,s.128.
14
M.Gumowski:Pieczęcieśląskie.W:HistoriaŚląska.Red.W.Semkowicz.Kraków
1936,s.335.
