Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Śląskieelitywobeczachodnioeuropejskichwzorcówkulturowych…
19
mieccymożni.PrzybycieJadwigiwiązałosięzpojawieniemsięodmiennych
zwyczajów,ślubzHenrykiemuproguXIIIwiekumożebyćsymbolemwej-
ściaŚląskawkrągkulturyeuropejskiejiporzuceniaperyferyjnychwzorców.
RezultattychzmianwmodziewidaćwźródłachzXIVwieku,zwłaszczana
nagrobkachksiążęcych
19
,pozwalającychstwierdzićzachodzącezmianyiupo-
dabnianiesięśląskichelitdozachodnichwzorów,przyjednoczesnymodcina-
niusięodmódpolskich.
WKsiędzehenrykowskiejodnajdujemyfragmentodnoszącysiędoelitarnej
rozrywkitakpopularnejzagranicą,azarazempierwszyprzypadekturnieju
rycerskiegowPolsce,zorganizowanegoprzezBolesławaRogatkęw1243roku:
nCizaśrycerzepospołurzekli:Panie,jeślinieofiarujeszBoguuroczystejimi-
łejofiary,niezaczniemydzisiajturnieju.Książęzgodziłsięnawarunkipo-
stawioneprzezrycerstwoinadałklasztorowiwHenrykowiewieśJaworowice,
apotemprzystąpiłdoturnieju”
20
.Najbardziejznanymmiłośnikiemturniejów
miałbyćHenrykIVProbusorganizującyjenawetwtedy,gdyciążyłananim
klątwa,oczymwspominabiskupwrocławskiTomaszII
21
.Najednejzminia-
turpochodzącychzpoczątkuXIVwieku,zkodeksuszwajcarskiejrodziny
ManessezZurychu,widniejetensamksiążęsiedzącynakoniu,poturnieju
obdarowywanyprzezjednązdamwiankiem;uważnyobserwatornakropie-
rzuodnajdziesentencjęnAmoramori”
22
.Toniejedynawskazówkaświadczą-
caofascynacjikulturądworską.Wartowspomnieć,iżksięciawrocławskiego
uważasięrównieżzapoetęiwielbicielaliteraturydworskiej,wiązanejzwpły-
waminiemieckichminnesängerównaŚląsku
23
,jakżeodległejodkoncepcji
rycerza1sługiBożego
24
.Przypisujesięmuutwórdobitniepokazujący,iż
głównymtematemtakpopularnychpoematówbyłamiłośćdośredniowieczne-
gouosobieniazła1kobiety,anieBoga
25
.
PodobneprzykładyodnosimydoHenrykaIVwrocławskiegozpoczątku
XIVwieku,naktóregopieczęciniewiastawręczahełm
26
,adewizanajego
kropierzutonAmor”
27
.Wartowspomniećjeszczeopoemaciedotyczącym
19
J.Kębłowski:NagrobkigotyckienaŚląsku.Poznań1969;Tenże:Treściideowe
gotyckichnagrobkównaŚląsku.Poznań1970.
20
Księgahenrykowska.Przeł.R.Grodecki.Wrocław1990,s.269.
21
F.Kusiak:RycerstwośredniowiecznejEuropyłacińskiej.Warszawa2002,s.262.
22
HistoriaPolski.T.1,cz.1.Warszawa1964,s.403(il.119).
23
K.Maleczyński:HistoriaŚląska.T.1,cz.1.Warszawa1936,s.586,598.Wspomina
otymrównieżM.Cetwiński:Rycerstwośląskie…,s.146.
24
D.Piwowarczyk:Rycerzewsłużbiedamidworu.Warszawa2009;Tenże:Słynni
rycerzeEuropy.RycerzeChrystusa.Warszawa2007.
25
U.Świderska:KulturarycerskawśredniowiecznejPolsce.ZielonaGóra2001,s.197:
nŻalęsięTobie,Majupieszczony,Tobie,rozkoszneLatosiężalę,Żalęsiętobie,Łąkokwitnąca,Ito-
bie,Słonko,tobie,Wenerosiężalę,Bomojeserceudręczonestale1TakibólsrogiMiłośćzadaje”.
26
M.Gumowski:Pieczęcieśląskie…,tabl.XCVIII,nr33.
27
K.Maleczyński:HistoriaŚląska…,s.587.
