Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.PiotrSycylijski,Historiapożyteczna(prolog)
U
twórten,napisanynajpewniejwlatach70.IXw.,dotyczyhistoriiidok-
trynypaulicjan.Mimozjadliwiepolemicznegocharakterutodziełocennedlahi-
storyków,gdyżjestjednymzniewielutekstówtakkompletnieukazującychana-
tolijskichheretyków.Autor,nieznanyskądinąd,przedstawiasięjakowysłannik
cesarzabizantyńskiegoBazylegoIdoChryzocheira,władcypaństwapaulicjańskie-
go,negocjującyzawarciepokojuiwymianęjeńców.Jegoposelstwomiałomiejsce
najpewniejw869r.Uczenimieliróżnewątpliwościzwiązanezdatąposelstwa,
datąpowstaniautworu,zależnościątekstuodinnychświadectwliterackich,atak-
żetożsamościąiwiarygodnościąautora(NinaGarsoïan,PaulSpeck,CarlDixon).
PrzekazPiotrajestmiejscamizaskakującomałokonkretny,atakżeniespójny.Choć
większośćinformacji,którepodaje,mógłzaczerpnąćodsamychpaulicjanwtrakcie
dziewięciomiesięcznegopobytuwTefrike,czasem-jaksiędomyślamyzestruktury
pracy-wolisięgaćdoźródełpisanych.Jesttopowodempowątpiewań,czyautor
Historiirzeczywiściebyłposłemcesarskimdopaulicjan,ajeślitak,tojakaczęść
tekstupochodziodniegoinaileposiadaonwalorynaocznegoświadectwa.
Nasnajbardziejinteresujeprolog,dedykacjautworuniewymienionemuzimie-
niaarcybiskupowiBułgarii.Zawieraonostrzeżenieprzedmisjonarzamipaulicjań-
skimiwysłanymijakobydotejbałkańskiejprowincji.Rzekomamisja,wrazzda-
nymidotyczącymiosadpaulicjańskichistniejącychnabałkańskimpograniczu,jest
chętnieprzywoływanaprzezzwolennikówtezyowpływiepaulicjannapowstanie
irozwójbogomilstwa.Niektórzyuczeni(np.PaulSpeck,CarlDixon)traktująustępy
dotycząceBułgariijakopóźniejszy(zpołowyXw.?)dodatekdotekstuPiotra.
TekstzachowałsięwjednymodpisiezXIw.PrzekazPiotraSycylijskiego(choć
bezprzetłumaczonychtudanychzprologu)zostałspopularyzowanywinnych
utworach,przedewszystkimHistoriiPiotraIgumena,którawefragmentachweszła
wskładjeszczebardziejpoczytnejKronikiJerzegoMnicha1.Częściowozbieżny
1Zob.Z.A.Brzozowska,Zapożyczonaczywłasnawizjadziejówpowszechnych?Wpływau-
torówbizantyńskichnaświadomośćhistorycznąSłowianPołudniowychiWschodnich(naprzykła-
dzieopowieścioMahomeciei„Historiipaulicjan”PiotrazSycylii),[w:]WidmoMahometa,cień
21
