Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
24
czyprawosławninacjonaliści,tacyjaklegendarnydowód-
caprorosyjskichseparatystówIgorGirkin(Striełkow)czy
prawosławnyoligarchaKonstantinMałofiejew.Nawetjed-
nakcidwajdziałacze,obdarzeniwielkimautorytetemwśro-
dowiskuskrajnejprawicyrosyjskiej,tęskniącyzaimperium
carówinegatywnienastawienidobolszewizmu,jednocześ-
nieuznajązasługisamegoStalinadlabudowyimperium.Tak
czyinaczej,restalinizacjajestprocesemzłożonymozarów-
noodgórnym,jakioddolnymcharakterze.Należypamiętać
oetniczno-kulturowejspecyficeRosji.OdpoczątkówPaństwa
Moskiewskiegospołeczeństworosyjskiekształtowanebyłood
górydodołu.Scentralizowanawładza,obarczonazadaniami
administracyjno-wojskowymi,zawszepodporządkowywała
sobieklasęwojskowo-służebną,którazkoleigenerowałapo-
wszechnepoddaństwo,uniemożliwiającpojawieniesięupod-
miotowionychgrupspołecznychinowoczesnejideipaństwa.
Społeczeństwo,szczególniejegoniższewarstwy,wiernetra-
dycjonalistycznejidentyfikacjizcaremiuosabianymprzezeń
państwem(zgodniezzasadą„dobrycar-źlibojarzy”),nie-
kiedyzrywałosiędobuntuibrałoodwetna„zdradzieckich”
elitach.JednaktoKremlokreślałinadalokreśla,kogoludma
prawouznaćzazdrajcę.Równieżwspółczesnapolitykahisto-
rycznapotwierdzatrwałośćtakiejkonceptualizacjitożsamo-
ściowej.WpodręcznikachepokiPutina„okresstalinizmu”za-
stępowanyjest„okresemmodernizacjiZwiązkuSowieckiego”.
TreścinauczaniawspartenarracjąotysiącletniejhistoriiRo-
sji,wktórejcentralnemiejscezajmujepropagandasakralnego
zwycięstwanadIIIRzeszą,przekładająsięniewątpliwienapo-
stawyspołeczeństwarosyjskiego.Należyjednakpodkreślić,że
procesodgórnejrehabilitacjiprzeszłościsowieckiejzacząłsię
podojściudowładzyWładimiraPutina,podczasgdyoddolna
restalinizacja,przejawiającasięgłówniewpublicystyceobo-
zuczerwono-brunatnego,postępowałajużuschyłkurządów
