Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
MichaiłaGorbaczowaorazwepoceBorysaJelcyna,gdyKreml
oficjalniepotępiałStalina.Uwzględniającrosyjskąspecyfikę
budowyspołeczeństwa„odgórydodołu”,należyjednakpod-
kreślić,żekultczerwonegocara,dziścorazśmielejwspiera-
nyprzezMoskwę,uformowałsięjużwcześniejwopozycjido
władzy.Oczywiścieuswegozarania,wlatach30.,stalinizm
byłoficjalnąpolitykąKremlanarzuconąprzezStalina.Jednak
jużneostalinizmuformowałsięwkontrzedodominującejnar-
racji.Obecniejestbezwątpieniawspieranyprzezsystempu-
tinowski.Należyprzytympokusićsięostwierdzenie,żeod-
górnekształtowaniespołeczeństwawhistoriiRosjiprzybiera
dwieróżneformy.Władzaalbouwzględniaprzedewszystkim
rosyjskąspecyfikę,mentalnośćikulturę,albopróbujeprzesz-
czepićnarodzimygruntwzorcezzewnątrz.Ztądrugąsytu-
acjąmieliśmydoczynieniawprzypadkureformPiotraWiel-
kiegoczynieudanychpróbokcydentalizacjiRosjiwlatach90.
XXwieku.Stalinizm,jakdowiodęwinnychmiejscachniniej-
szejksiążki,byłjednymzprzykładówwpisaniasięwrosyjską
specyfikę.Ponadtonależyzwrócićuwagęnaróżnicepomiędzy
oficjalną,odgórnąanieoficjalnąioddolnąrestalinizacją.Putin,
corównieżpokażęnakonkretnychprzykładach,corazodważ-
niejrehabilitujeczerwonegocara.Wciążjednakniepropagu-
jeotwarciekultuStalina,zaśwpublicznychwypowiedziach,
chwalącosiągnięciaepoki,krytykujeteżstalinowskiterror.Ta-
kichretorycznychograniczeńniestosujączerwono-brunatni
pisarzeipublicyści,którzyodkilkudekadotwarcieusprawied-
liwiająiwychwalajągeneralissimusanietylkozazwycięstwo
wIIwojnieświatowej,aleczasemnawetzazbrodnie.Dlatego
teżmożnamówićrównieżooddolnymcharakterzerestalini-
zacji.Szczególnieżewieluspośródwspółczesnychapologe-
tówgensekawprzeszłościkrytykowałorządyPutina.Zmienili
swójstosunekdowładcyKremla,gdydostrzegliwnimpodo-
bieństwodoStalina.
25
