Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RozdziałI.Problematykaautoedukacjiwświetlekrytycznejanalizy…
1.1.2.Pojęcieikoncepcjesamokształceniakierowanego,
czylispórosamodzielność
Niektórzyautorzyprezentująpogląd,żeaktówiprocesówsamokształcenia
niemożnauznawaćzawpełnisamodzielne.Takąwłaśnieformułęsamokształ-
cenia,jakokierowanejzzewnątrzpracynadswojąosobowością,zaprezentował
JózefPieter,którypisałosamokształceniu,choćsamposługiwałsięteżokre-
śleniem:nwychowanieczęściowosamodzielne”.Termintenautorrezerwował
dlauczącychsięosóbdorosłychimłodzieży.Skutecznesamokształcenieiden-
tyfikowałzespołecznąakcjąwychowawczą,dobrzezaplanowaną,zorganizo-
wanąiurzeczywistnianą.Wprawdzieniewykluczałosobistegozaangażowania
jednostkiwpracęnadsobą,aletylkowprocesiewłaściwiezaplanowanym,
kierowanymikontrolowanymprzezwychowawcę.nAkcentnasamodzielność
1pisał1wskazujetylkonawiększyniżwwychowaniudziecirozmiarsa-
moocenyisamosterowania,narelatywniewiększyrozmiarsamowiedzy”,co
umożliwiaświadomąwspółpracęzkierownikiemakcjisamokształceniowej55.
PodobnestanowiskowtymzakresiezajmowałCzesławMaziarz,którywpro-
wadziłrozróżnienienasamokształceniewłaściweisamokształceniekierowane.
Charakterystycznymicechamisamokształceniawłaściwegomiałybyćcałkowita
samodzielność,własnakoncepcjarealizacyjnaorazautokontrola,przyczym
samodzielnośćrozumiałjakoniekorzystaniezpomocyinnychipoleganie
wyłącznienawłasnychsiłachorazrozwiązywanieproblemówteoretycznych
ipraktycznych56.Oczywiście,możnasięzastanowić,czytakisposóbujmowa-
niasamodzielnościjestzasadny.Bardziejadekwatnewydająsiędefinicjetego
terminuzaproponowaneprzezWincentegoOkonia57iJózefaPółturzyckiego58.
Systemkierowanegosamokształceniamiał,wedługMaziarza,polegaćnain-
dywidualnymuczeniusię,tj.przyswajaniuwiedzy,umiejętnościinawyków,
główniewłasnymwysiłkiemosobyuczącejsię,alepodkierunkiemiprzy
pomocynauczyciela59.Inneujęciesamokształceniakierowanegojakoformy
pośredniczącejwprzejściupomiędzykształceniemszkolnymasamokształce-
niemcałkowiciesamodzielnymzaproponowałStanisławLudwiczak.Traktuje
onsamokształceniekierowanejakopełnyprocespedagogiczny,ospecyficznych
właściwościach,któryróżnisięodkształceniaszkolnegoisamokształcenia.
Możemyonimmówić,gdypełnyprocesdoskonaleniaosobowościtworząor-
55
JiPIETER:Psychologiczneproblemysamokształcenia…,s.3.
56
CZ.MAZIARZ:Ideowezałożeniaiwychowawczewalorysamokształceniakierowanego.
nChowanna”1963,z.4,s.416.
57
Zob.WiOKOŃ:Problemsamodzielnościmyśleniaidziałania.nStudiaPedagogiczne”1957,
t.4,s.18.
58
Zob.JiPÓŁTURZYCKI:Wdrażaniedosamokształcenia…,s.21.
59
CZiMAZIARZ:Ideowezałożenia…,s.416.
