Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Stanowienieistosowanieprawajakoprzedmiotbadań
19
Czynnościtych,rozumianychłączniejakostanowienieprawa,nieodnosisiędoumów
prawotwórczych;tesątraktowanejakoodmiennaformatworzeniaprawa9.
Wświetlesformułowanychwyżejustaleńuzasadnionyjestwniosek,żewyodrębnie-
nieproblematykistosowaniaprawajakoautonomicznejproblematykibadawczejjest
charakterystycznącechąkontynentalnejteoriiprawa,opartejnawartościachikultu-
rzeprawastanowionego.Zagadnieniastosowaniaprawastanowiąprzynajmniejod
kilkudziesięciulatwyodrębnionynurtbadańteoretycznoprawnych.Tradycyjniejuż
wkontynentalnymprawoznawstwiewyróżniasięzagadnieniawykładniprawajako
jednegozkluczowychpólbadańnadprocesamistosowaniaprawaorazichrezultatami
zarównowszczegółowych,jakteżogólnychnaukachoprawie.Współcześniezagadnie-
niatesąodnoszonezwłaszczadosądowegostosowaniaprawaorazłączonezwątkami
argumentacjiprawniczych.Należyprzytympodkreślić,żetendencjadozawężania
badańnadstosowaniemprawadozagadnieńwykładniprawaiargumentacjiprawni-
czychsprawia,żepodstawowąmetodąbadańjestwspomnianajużwcześniejmetoda
logiczno-językowa.Takżewogólnychnaukachoprawie(wtymwteoriiorazfilozofii
prawa)zagadnieniawykładniprawaiargumentacjiprawniczychstanowiąpodstawowe
polebadańnadprocesamistosowaniaprawa.Wtradycyjnymujęciustosowanieprawa
jestbadaneprzedewszystkimodstronyrozumowańmającychzastosowanieprzyusta-
laniupodstawynormatywnejdecyzjistosowaniaprawa,dokonywaniutzw.subsumpcji,
procedurpodejmowaniadecyzjiorazuzasadnianiudecyzjistosowaniaprawa.Cechą
charakterystycznąteoretycznoprawnegoopisuiwyjaśnieniastosowaniaprawajest
zregułyprzedstawianieodpowiedniegomodelustosowaniaprawa(włączniezrozróż-
nianiemtypówstosowaniaprawa).Takisposóbbadaniaprocesówstosowaniaprawa
jestpowiązanyzbadaniemstosowaniaprawawszczegółowychnaukachprawnych
iczęstopoleganaodpowiednimwykorzystaniuobowiązującegostanuprawnego(wtym
obowiązującychrozwiązańproceduralnych)domodelowaniaprocesustosowaniapra-
wa.Podejściainneaniżelidogmatycznoprawneznajdująsięwmniejszości,aponadto
częstosątraktowanewtradycyjnym,dogmatycznymparadygmacieprawoznawstwa
jakoniemieszczącesię,aprzynajmniejczęściowowykraczającepozatenobszarbadań.
2.Stanowienieistosowanieprawawteoriiprawa–
wybórproblematyki
Przedstawieniewybranychkoncepcjistanowieniaistosowaniaprawawliteraturze
zzakresuogólnychnaukoprawie(wtymzwłaszczateoriiprawa)należyzacząćod
stwierdzenia,żekoncepcjetewzdecydowanejwiększościprzyjmująstatyczneujęcie
zjawiskprawnych.Uwagatwórcówtychkoncepcjijestskoncentrowananaodpowied-
nichdecyzjachprawnych:decyzjistanowieniaprawa(akcienormatywnym)lubdecyzji
stosowaniaprawa(decyzjisądowej,decyzjiadministracyjnej).Decyzjetesątraktowane
9Por.A.Redelbach,S.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarysteorii...,s.170.
