Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Stanowienieistosowanieprawajakoprzedmiotbadań
21
kompetencji,wtymkorzystaniazodpowiednichinstrumentówprawnych(włącznie
zinstrumentamiprzymusulegalnego).
Ustalanieskutkówprawnychpowstaniadanegostanufaktycznegojestmożliwedzięki
konstrukcjikompetencji,rozumianejjakowynikającezprawaobowiązującegoupoważ-
nienieudzielonedanemupodmiotowiprawa.Treściątegoupoważnieniajestmożność/
obowiązekukształtowaniasytuacjiprawnejadresatadecyzjistosowaniaprawa,azatem
prawlubobowiązkówadresatawwyznaczonejprawniesytuacji.Zagadnieniekompe-
tencjiwprawiejestwięcistotnączęściązarównoogólnego,jakteżzindywidualizowa-
negoopisuprocesustosowaniaprawa.Szerszezreferowanietegozagadnienianastąpi
wdalszejczęściopracowania.Wtymmiejscunależyjednakzauważyć,żekwestią,co
doktórejniemakonsensuwdoktrynie,jestzakrespodmiotowy,atakżecharakteroraz
typyupoważnieńzawartychwprawieobowiązującym.Dodaćnależytakże,żepojęcie
kompetencjijestkolejnympojęciembadawczym,umożliwiającymdostrzeżenieianalizę
więzimiędzyprocesamistanowieniaistosowaniaprawa.
Dominującewpiśmiennictwieprawniczymujęciestosowaniaprawawiążesięnieodłącz-
niezrozumowaniamiprawniczymi,prowadzącymidowydaniadecyzjistosowaniapra-
waorazdojejodpowiedniegouzasadnienia.Dorobekteoretycznoprawnywtymzakresie
zostałwypracowanyprzedewszystkimwodniesieniudotzw.sądowegotypustosowania
prawaijestopartynakonstrukcjitzw.subsumpcji(awwarstwierozumowańlogicz-
nych-natzw.sylogizmachprawniczych).Uzasadnionejestzatemokreślenietegotypu
opisuiwyjaśnieniastosowaniaprawajakopodejściasylogistyczno-subsumpcyjnego.
Osiąsylogistyczno-subsumpcyjnegoopisustosowaniaprawajestsubsumpcja,rozumia-
nastereotypowojakopodciągnięciestanufaktycznegopodnormęprawną,wydobytą
wdrodzewykładnizobowiązującychprzepisówprawnych.Takierozumieniestoso-
waniaprawadotejporyprzeważaprzedewszystkimwdogmatyceprawa(jakonauce
obejmującejrefleksjępoświęconąposzczególnymgałęziomprawaobowiązującego),
awczęścitakżewteoriiprawa10.Należyjednakzaznaczyć,żewewspółczesnejpolskiej
teoriiprawaproblematykastosowaniaprawajestobecnawrozwiniętejpostacidopie-
rooddrugiejpołowyubiegłegowieku.Wcześniejszewzmiankidotyczącestosowania
prawa,sporadyczneifragmentaryczne,stanowiływistociejedynieuzupełniająceuwagi
wstosunkudoproblematykiwykładniprawajakozasadniczegoprzedmiotubadań.
10
Wdostępnychnapolskimrynkuwydawniczymopracowaniachzzakresuteoriiprawasylogistyczno-
-subsumpcyjnyopisstosowaniaprawajestregułą,nawetjeślijestonłączonytakżezinnymisposobamiopisu
(por.J.Wróblewski,Sądowestosowanieprawa,Warszawa1988;Z.Ziembiński,Teoriaprawa,Warszawa1997;
M.Zieliński,Wykładniaprawa.Zasady,reguły,wskazówki,Warszawa2002).Jestcharakterystyczne,żeten
typopisubyłijestnadalprzyjmowanyniezależnieodpoglądówdanychautorównaistotęprawa(wtym
wszczególnościniezależnieodprawnonaturalnegobądźpozytywistycznegostanowiskawkwestiiistoty
prawa).
