Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1%populacjiprzekraczał65.rokżycia(Stuart-Hamilton2000:13;Głu-
chaniuk,Gierszkowicz2003:4).Jeszczew1900rokuzaledwie25%po-
pulacjimiałoszansędożyćtegowieku.Przewidywanadługośćżyciaoso-
byurodzonejwówczaswynosiła47-55lat3.Obecnieżyjemyominimum
30latdłużej(Stuart-Hamilton2000:13).
Wszerszymujęciustarzeniemożnazdefiniowaćroboczofljakoetap
stopniowejutratyzdolnościadaptacjidozmianzachodzącychwśrodo-
wiskuzewnętrznym,atakżewewnątrzorganizmu,następującywłaśnie
pozakończeniuokresuewolucyjnieprzeznaczonegonareprodukcję”
(Witkowski2018:36).JakstwierdzaNapoleonWolański(2006:497):
flProcesistnieniazawiera[ś]wsobieimmanentnącechęstarzeniasię”.
Możedlategotaktrudnojestjednoznacznieustalićprógstarości.Jeśli
starzeniesięrozumiećjakopostępującepogorszeniefunkcjinarządów,
utrudniająceutrzymaniehomeostazy4,torozpoczynasięonojużmiędzy
30.a40.rokiemżycia.flJednakwyznaczeniewyraźnejgranicypomię-
dzyzwyczajnymstarzeniemaprocesamichorobowymijestczęstotrud-
ne,dlategowrazzuzyskaniemnowychdanychstajesięjasne,żewiele
zmianprzypisywanychwcześniejupływowiczasuwynikazewspółist-
nieniapatologii”(Wieczorowska-Tobis2008:63).W1993rokuŚwiatowa
3
ItaknaprzykładwRosjiw1917rokuśredniadługośćżyciamieszkańcówwy-
nosiła33lata.OrosyjskichchłopachwutworachliterackichwkońcuXIXipocząt-
kachXXwiekupisanoсорокалетнийстарик(czterdziestoletnistaruszek/starzec’.
W.I.Leninzmarł,majączaledwie54lata,apodkoniecjegożyciamówionoonim
дедушкаЛенин(dziadekLenin’(Stierin2013:6).
4
Stanograniczonejhomeostazy,charakterystycznydlawiekupodeszłego,określa-
nyjestjakohomeostenoza(Wieczorowska-Tobis2008:63).JacekWitkowski(2018:36)
pisze:flWspółczesnabiogerontologiacorazczęściejodchodziodterminu«homeosta-
za»narzeczokreślenia«homeodynamika»-dlapodkreślenia,żeukładybiologicz-
ne(wtymorganizmczłowiekanaróżnychpoziomachanalizy)operująprawidłowo
(czyliniewykazująobjawówzaburzeńczychoroby)wpewnymzakresie(tzw.normy)
dladanegoparametru,czyliichreakcjajestdynamiczna.Zmniejszenietejreakcjijest
wkonsekwencjiokreślanejako«homeostenoza»,czylizwężeniezakresu,wktórym
starzejącysięosobnikjestwstaniebezobjawowokompensowaćodchylenia”.
16
Starość-jakjąwidzilogopedia
